Είσαι αρκετά Διεκδικητικός;

Πολλοί άνθρωποι νιώθουν αμήχανα όταν βρίσκονται ανάμεσα με άτομα με κύρος, δυσκολεύονται να εκφράσουν τη γνώμη ή τη διαφωνία τους, δυσκολεύονται να εξωτερικεύσουν τα συναισθήματά τους και να διεκδικήσουν αυτό που θέλουν ή αυτό που δικαιούνται.

Μήπως είσαι ανάμεσα σε αυτούς ή μήπως έχεις βρεθεί σε κάποια περίσταση που δεν μίλησες ενώ ήθελες; Μήπως δυσκολεύεσαι να πεις «όχι» και να βάλεις όρια;

Διάβασε παρακάτω για να δεις αν πρέπει να γίνεις περισσότερο διεκδικητικός και να διαπιστώσεις που βρίσκεσαι:

• Θέλεις να έχεις όλους τους άλλους ευχαριστημένους
• Δυσκολεύεσαι ή αναβάλεις να ζητήσεις αυτό που έχεις ανάγκη
• Αποφεύγεις να εκφράζεις τα συναισθήματά σου
• Αισθάνεσαι ντροπή ή αμηχανία όταν βρίσκεσαι ανάμεσα σε άτομα που θεωρείς «ανώτερά» σου
• Δυσκολεύεσαι να διαφωνήσεις
• Δυσκολεύεσαι να πεις «όχι» όταν σου ζητούν κάτι, ακόμα κι όταν δεν θες να το δώσεις
• Αν εκφράσεις γνώμη ή συναίσθημα, νιώθεις ενοχές και μιλάς απολογητικά
• Νιώθεις άσχημα για τον εαυτό σου επειδή δεν εκφράστηκες ή δεν είπες τη γνώμη σου

Οι άνθρωποι που δυσκολεύονται να διεκδικήσουν νιώθουν πως θέλουν να είναι αποδεκτοί και αρεστοί και θυσιάζουν συχνά τα κεκτημένα τους για κάτι τέτοιο. Άλλοι είναι αρκετά παθητικοί, ανασφαλείς και νιώθουν φόβο ή ντροπή όταν ζητούν το αυτονόητο ή όταν πρέπει να προτείνουν κάτι, να ρωτήσουν ή να διεκδικήσουν. Και όταν το κάνουν, νιώθουν ενοχές.

Το να είσαι διεκδικητικός, ή αλλιώς η διεκδικητικότητα, σημαίνει να έχεις τη δύναμη και την ικανότητα να εκφράζεις την προσωπική σου άποψη, μια θέση, ένα συναίσθημα, είτε αρνητικό είτε θετικό, να ζητάς κάτι από τους άλλους και γενικά να συνδιαλέγεσαι χωρίς ενοχές και να νιώθεις ισότιμος με τους άλλους.

Η υγιής διεκδικητική συμπεριφορά είναι αναγκαία για να επιβιώσεις, να συμβιώσεις και να ζεις στο οικογενειακό ή εργασιακό σου περιβάλλον. Δεν σημαίνει ότι θα είσαι επιθετικός ή άδικος προς τους άλλους, αλλά σημαίνει πως λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία και το δίκαιο δεν θα αδικήσεις σε καμία περίπτωση τον εαυτό σου. Έτσι θα αποκτήσεις όσα σου αξίζουν και θα νιώθεις περισσότερη αυτοεκτίμηση και προσωπική αξία.

Διεκδικητική συμπεριφορά σημαίνει ότι:

• αναγνωρίζεις τα δικαιώματά σου και τα διεκδικείς
• αναγνωρίζεις τα δικαιώματα των άλλων
• αναγνωρίζεις τα λάθη σου
• αποδέχεσαι ότι δεν είσαι τέλειος 
• είσαι σε θέση να εκφράσεις τις απόψεις και τα συναισθήματά σου
• εκφράζεις τις ανάγκες σου
• θέτεις όρια στις υπερβολικές απαιτήσεις των άλλων 
• κάνεις τις δικές σου επιλογές
• βάζεις τους δικούς σου στόχους
• δεν έχεις ενοχές

Αλλά το να είσαι διεκδικητικός είναι μια ικανότητα που απαιτεί εξάσκηση. Μέχρι τώρα σου ήταν πιο εύκολο να τα καταπίνεις όλα, να μην εκφράζεις τις ανάγκες σου και να σιωπάς. Αλλά η διεκδικητικότητα είναι καλύτερη στρατηγική. Και δουλεύει επειδή δημιουργεί σεβασμό και για εσένα και για τους άλλους.

Μην κάνεις το λάθος να υποθέτεις πως οι άλλοι γνωρίζουν αυτομάτως τι χρειάζεσαι. Πρέπει να τους το λες, και μάλιστα με ξεκάθαρο, συγκεκριμένο, ειλικρινή και ευγενικό τρόπο. Πάρε το παράδειγμα της παραγγελίας πίτας, ας πούμε. Δεν λες «θέλω μία πίτσα», αλλά «θέλω μία μεσαία πίτσα με ζύμη Χ και υλικά Α, Β και Γ». Δίνεις δηλαδή συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Τέλος, μην ξεχνάς πως η επιθετική συμπεριφορά είναι κάτι διαφορετικό και δεν θα πρέπει να φτάσεις μέχρι εκείνο το σημείο. Από το σημείο να λειτουργείς παθητικά δεν θα πρέπει να περάσεις σε αντεπίθεση ή επιθετική διεκδίκηση όσων θεωρείς πως έχεις χάσει ως τώρα. Ούτε φυσικά θα υιοθετήσεις αγενείς συμπεριφορές. Αντίθετα, σεβόμενος τους άλλους θα κάνεις σαφές με ευγενικό και ήρεμο τρόπο ότι θα πρέπει αν γίνεις κι εσύ σεβαστός. Το πόσο σταθερός, αποφασισμένος και δυνατός αισθάνεσαι έχει τεράστια σημασία και αυτό είναι που θα εισπράξουν οι άλλοι και θα πειστούν για το ότι εννοείς αυτά που λες.

Διεκδίκησε να είσαι ένα ισότιμο μέλος της κοινωνίας με δική σου οντότητα και δική σου φωνή. Όταν δίνεις κάτι στους άλλους, να το έχεις επιλέξει εσύ και να μη σου το έχουν επιβάλει. Έτσι θα υπάρχει ισορροπία τόσο μέσα σου όσο και στις σχέσεις σου με τους άλλους.