Τα παιδιά μας δε γελάνε πια…

Στο χώρο της εκπαίδευσης, το χιούμορ έχει ορισθεί κατά καιρούς τόσο ως εκπαιδευτική μέθοδος όσο και ως διδακτική πρακτική, τεχνική διδασκαλίας, εκπαιδευτική στρατηγική, κ.ο.κ.

Αναγνωρίζεται ως ένα παιδαγωγικό εργαλείο για αποτελεσματική διδασκαλία το οποίο παρέχει μαθησιακά κίνητρα, προάγει την ενεργό συμμετοχή των παιδιών στη μαθησιακή διαδικασία, καλλιεργεί επικοινωνιακή ατμόσφαιρα, προάγει την ομαδικότητα, ανακουφίζει από το άγχος, υποβοηθά τη συγκράτηση και ανάκληση πληροφοριών και αυξάνει την ταχύτητα μάθησης.

Η χρήση του χιούμορ στην τάξη είναι δυνατόν να κάνει τα παιδιά πιο δημιουργικά και πιο ανοικτά στη γνώση αφού το γέλιο αυξάνει την αδρεναλίνη, οξυγονώνει τον εγκέφαλο και διεγείρει τα νευρικά κύτταρα.

Παρά ταύτα τα παιδιά -και οι δάσκαλοι- στις τάξεις δε γελούν πια. Ή μάλλον γελούν αναπαράγοντας σαχλά και άνοστα -έως κιτς- αστεία γνωστών τηλεπερσόνων ή φράσεις τύπου : “καλά δεν υπάρχει!!!” ή “τι λες τώρα;;” μικρομεγαλισμοί κλπ.

Η αίσθηση του χιούμορ έχει χαθεί. Δεν ξέρω κατά πόσον αυτού του είδους το χιούμορ υπηρετεί τους ως άνω σκοπούς.

Ίσως λοιπόν είναι καλύτερα τα εξής:

• Ανέκδοτα
• Αινίγματα (Ποιο φρούτο λαχταράει για λάδι;ΤΟ ΑΧΛΑΔΙ)
• Γλωσσικές ασάφειες (Γιατί το σκυλί κάνει ηλιοθεραπεία; Γιατί θέλει να γίνει hot dog)
• Γλωσσικές Ανωμαλίες (Γλώσσεψα την μπέρδα μου, αντί για μπέρδεψα τη γλώσσα μου)
• Λάθη (ηθελημένα ή μη) των εκπαιδευτικών ή άλλων παιδιών
• Τόνος/εναλλαγές φωνής εκπαιδευτικού/παιδιών (κουκλοθέατρο, θεατρικό παιχνίδι, ώρα για ανέκδοτα, κλπ)
• Χιουμοριστικά τραγούδια (π.χ. Το σκουλουκούιν)
• Εικόνες σχολικών ή μη εγχειριδίων
• Διαγωνισμός συγγραφής χιουμοριστικού λογοτεχνήματος
• Projects για θεματικές του χιούμορ
• Αυτοσαρκασμός
• Αστεϊσμοί σε κάποια ακρούλα διαγωνίσματος (μειώνει το άγχος)

Δε χρειάζονται χάχανα. Ένα χαμόγελο και ένα ελαφρύτερο κλίμα ενίοτε είναι απαραίτητα. Ας βάλουμε το παιδαγωγικό και ποιοτικό χιούμορ στην τάξη και όχι μόνο.

Γιατί όμως το γέλιο είναι τόσο σημαντικό;

Ο βασικός λόγος που το γέλιο είναι τόσο αποτελεσματικό, είναι πως ενεργοποιεί άμεσα το λεγόμενο παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ) στο σώμα μας .

Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα, μαζί με το συμπαθητικό νευρικό σύστημα, αποτελούν τα δύο κύρια τμήματα του αυτόνομου νευρικού συστήματος με διαφορετικές λειτουργίες το καθένα.

Το συμπαθητικό νευρικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την επιβίωση και την αντιμετώπιση των απειλών. Σκοπός του είναι να ρυθμίζει λειτουργίες στο σώμα μας, που μας ετοιμάζουν να παλέψουμε ή να το βάλουμε στα πόδια. Είναι ο λόγος που νιώθουμε έντονο στρες και αισθανόμαστε την καρδιά μας να χτυπάει δυνατά από αγωνία.

Το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα από την άλλη, συνδέεται άμεσα με τα ευχάριστα συναισθήματα και ενεργοποιεί λειτουργίες στο σώμα μας που σχετίζονται με τη δημιουργικότητα, την ηρεμία και τη μάθηση. Παίζει επίσης ρόλο ζωτικής σημασίας στη διατήρηση της πνευματικής και σωματικής υγείας καθώς βοηθάει το σώμα να χαλαρώσει από το άγχος μειώνοντας την πίεση και τους παλμούς της καρδιάς.

Ενώ λοιπόν χρειαζόμαστε το συμπαθητικό νευρικό σύστημα για να επιβιώσουμε, χρειαζόμαστε το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα για να έχουμε ανοιχτό μυαλό και να εξελιχθούμε.

Δυστυχώς όμως, τα δύο αυτά συστήματα δεν είναι ενεργά ταυτόχρονα και αυτό είναι πρόβλημα. Η προσοχή, η δημιουργικότητα και οι δυνατότητές ενός παιδιού αλλά και ενός ενήλικα, περιορίζονται σημαντικά όταν δεν είμαστε χαλαροί και αισθανόμαστε έστω και λίγο στρες.

Το γέλιο και το χαμόγελο λοιπόν είναι τα κλειδιά που ανοίγουν την πόρτα για τη χαρά, την εξέλιξη και την επιτυχία στα παιδιά και τους ενήλικες.

“Αυτοί που γελούν, αντέχουν
Αυτοί που δε γελούν, πληρώνουν το τίμημα”