Τελειομανία: Σημάδια ότι την έχεις και γιατί είναι τοξική για σένα

Πολλές φορές στην καθημερινότητα μπερδεύουμε τη συμπεριφορά υψηλής απόδοσης με την τελειομανία.

Όσοι έχουν συμπεριφορά υψηλής απόδοσης είναι αφοσιωμένοι και αποφασισμένοι με ισχυρή επιθυμία να ολοκληρώσουν κάτι που είναι σημαντικό για αυτούς. Τα επιτεύγματά τους δεν έχουν να κάνουν με το τι θα πουν οι άλλοι για αυτούς ή με τον φόβο της αποτυχίας. Έχουν ξεκάθαρα να κάνουν με την προσωπική ικανοποίηση από την επιτυχία.

Από την άλλη, οι άνθρωποι που υποφέρουν από τελειομανία, δεν παρακινούνται τόσο από την επιθυμία να πετύχουν, όσο από το να αποφύγουν την αποτυχία. Δεν προσπαθούν τόσο πολύ να είναι τέλειοι, όσο το να αποφύγουν να μην είναι αρκετά καλοί. Αυτή η αποφυγή τούς υπαγορεύει μεγάλος μέρος της συμπεριφοράς τους και συνδέεται με την κατάθλιψη, το άγχος, τις διατροφικές διαταραχές και άλλα πολλά.

Νιώθουν συνέχεια μέσα τους μια πίεση να αποδείξουν ότι είναι αρκετά καλοί. Και όσο πιο καλά τα πάνε, τόσο καλύτερα προσδοκούν να τα πάνε στο μέλλον. Και το κυνήγι για την τελειότητα δεν σταματάει ποτέ…

Εσύ όμως τι είσαι; Άνθρωπος υψηλής απόδοσης ή τελειομανής; Πιο κάτω σου αναφέρουμε κάποια σημάδια της τελειομανίας για να το διαπιστώσεις και μόνος σου, αλλά και τις συνέπειες που έχουν αυτά στη ζωή σου.

#1 Παρ’ όλο που επιζητάς την τελειότητα, δεν είσαι ποτέ ικανοποιημένος με τον εαυτό σου

Είναι χαρακτηριστικό ότι οι άνθρωποι που επιζητούν την τελειότητα, δεν μένουν ποτέ ευχαριστημένοι με τον εαυτό τους και την απόδοσή τους. Ακόμα κι αν πάρουν το άριστο 10, πάντα υπάρχει κάτι που δεν τους ικανοποιεί: Μπορούσαν καλύτερα, δεν έπρεπε να δυσκολευτούν τόσο πολύ, τους πήρε περισσότερο χρόνο απ’ ότι χρειαζόταν κανονικά κλπ.

#2 Δεν μπορείς να αποδεχτείς και να χαρείς με την επιτυχία σου

Ποτέ τα πράγματα δεν έχουν πάει αρκετά καλά, οπότε παγιδεύεσαι ανάμεσα σε τόσες λεπτομέρειες που τελικά καταλήγεις απογοητευμένος και θυμωμένος. Ακόμα κι αν ο στόχος σου έχει ολοκληρωθεί και έχει καταλήξει στην επιτυχία, εσύ πιστεύεις ότι μπορούσες και έπρεπε να τα έχεις πάει καλύτερα.

Οι τελειομανείς δεν αναγνωρίζουν τις νίκες τους αρκετά για να νιώσουν χαρά και ικανοποίηση για κάτι που έκαναν καλά. Αντίθετα, ψάχνουν ελαττώματα στο πως έκαναν τη δουλειά. Πάντα φαίνεται να υπάρχει κάτι στραβό, ακόμα κι αν το αποτέλεσμα ήταν ακριβώς αυτό που ήθελαν.

#3 Δεν επιτρέπεις στον εαυτό σου να κάνει λάθη

Ενώ αυτός που έχει υγιή τρόπο σκέψης αναγνωρίζει ότι θα κάνει λάθη, αυτός που είναι τελειομανής δεν συγχωρεί στον εαυτό του κανένα λάθος.

Αντί να τα βλέπει σαν ευκαιρία να μάθει κάτι, κριτικάρει και ασκεί πίεση στον εαυτό του που δεν τα έφερε εις πέρας όλα τέλεια. Νιώθει ανεπαρκής, ακόμα και χαζός, και αυτά τα αισθήματα τον «κατατρώνε» ακόμα και μέχρις του σημείου να χάσει όλη του την όρεξη για δουλειά και την παραγωγικότητα. 

#4 Τελειομανία σημαίνει να παριστάνεις στους άλλους ότι όλα είναι τέλεια

Ο τελειομανής φοβάται έντονα την κριτική των άλλων. Για αυτό συχνά θέλει οι άλλοι να τον βλέπουν όχι μόνο ως τέλειο, αλλά ως κάποιο για τον οποίο η τελειότητα είναι κάτι εύκολο και φυσικό. Ακόμα λοιπόν κι όταν κάτι δεν τα πάει καλά, αυτός συνεχίζει να παριστάνει ότι όλα πάνε τέλεια.

#5 Δεν κάνεις νέα πράγματα προκειμένου να μην αποτύχεις

Ο τελειομανής αρέσκεται να μένει στο γνώριμο. Όταν του παρουσιάζεται μια ευκαιρία που απαιτεί όμως να αναπτύξει περισσότερες δεξιότητες ή να βγει λίγο από τη ζώνη άνεσης που έχει φτιάξει, τότε πιθανότητα θα αρνηθεί να την αξιοποιήσει ή θα γίνει αναβλητικός.

Φοβάται ότι δεν είναι αρκετά έξυπνος για να τα καταφέρει με κάτι καινούριο, οπότε δεν θέλει να τον αντιμετωπίσουν οι άλλοι ως αποτυχία ή να νιώσει ότι τους απογοητεύει.

#6 Πιστεύεις ότι οι άλλοι σε συμπαθούν μόνο αν είσαι τέλειος

Η προσωπικότητα του και τα θετικά χαρακτηριστικά του όπως η τιμιότητα, η συμπόνια, το χιούμορ κλπ δεν είναι αυτά που θεωρεί ένας τελειομανής ότι θα τραβήξουν άλλους σε αυτόν. Δεν είναι αρκετό να είναι ωραίος τύπος. Πρέπει να είναι ένας τέλεια ωραίος τύπος.

Δεν επιτρέπει στους άλλους να δουν τα ελαττώματα του και κυρίως στις συζητήσεις του αναφέρει τις επιτυχίες του και όχι τις αποτυχίες.

#7 Με την τελειομανία η ζωή σου δεν σε ικανοποιεί

Ο τελειομανής τα πάει καλά σε περιβάλλοντα χαμηλού άγχους, και όσο κάτι δεν του δημιουργεί κάποια δυσκολία, είναι όλα καλά. Όμως στη ζωή και στην καθημερινότητά μας τίποτα δεν είναι τέλειο. Όταν λοιπόν εμφανίζονται προβλήματα, τότε ο τελειομανής «τα χάνει» και αρχίζει να νιώθει ότι τίποτα δεν πάει καλά.

Υπάρχει τρόπος να ξεπεράσουμε την τελειομανία;

Η αλήθεια είναι πως μπορούμε να υπερκεράσουμε τα πάντα, αν το βάλουμε συνειδητό στόχο και αφιερώσουμε χρόνο και ενέργεια.

Αν συχνά επιμένεις να είναι όλα τέλεια, αλλά αυτό σου προκαλεί περισσότερο άγχος, τότε δώσε προσοχή σε αυτές τις περιστάσεις. Μπορείς να αρχίσεις να κρατάς σημειώσεις σαν προσωπικό ημερολόγιο, ώστε να μπορέσεις μετά να βρεις τον κοινό κρίκο και την αιτία.

Αυτή η επίγνωση κι από μόνη της θα σε βοηθήσει να καταλάβεις σε τι οφείλεται αυτή η τελειομανία και ποιες ψυχολογικές ανάγκες την προκαλούν.

Επίσης παρατήρησε με ποιον τρόπο οι άλλοι αποδέχονται τους εαυτούς τους, τα ελαττώματα τους και φτιάξε ένα κύκλο ανθρώπων που μπορεί να σε βοηθάει. Μαθαίνοντας με ποιο τρόπο οι επιτυχημένοι άνθρωποι χτίζουν πάνω στις αποτυχίες τους, αντί να προσπαθούν απλά να τις κρύβουν, θα βοηθηθείς να αποκτήσεις καλύτερη οπτική.

Φυσικά αν χρειάζεσαι βοήθεια, είμαστε στη διάθεσή σου. Γιατί ναι, μπορείς να αναπτύξεις έναν ισορροπημένο τρόπο σκέψης και να κάνεις τη ζωή σου πιο εύκολη και ικανοποιητική για εσένα τον ίδιο.