3 Ψυχολογικές Θεωρίες που θα κάνουν τη διαφορά στην ομάδα σου

Γιατί ψυχολογικές θεωρίες; Μα επειδή ένα από τα πράγματα που κάνουμε στο The Purpose είναι να εξηγούμε την επιχειρηματικότητα και την διοίκηση επιχειρήσεων από την ανθρώπινη πλευρά.

Πιστεύουμε ότι οι ηγέτες χρειάζεται να έχουν καλή κατανόηση του πως πρέπει να συμπεριφέρονται στους εργαζομένους τους, ώστε οι τελευταίοι και πιο αποδοτικοί να είναι και την δουλειά τους να χαίρονται.

Αυτός είναι και ο λόγος που αναφερόμαστε συχνά στην ψυχολογία και τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Αν οι manager κατανοούσαν καλύτερα την συμπεριφορά των εργαζομένων τους, θα ήταν και οι ίδιοι πιο ικανοί να τους βοηθήσουν να δουλεύουν καλύτερα.

Οι 3 ψυχολογικές θεωρίες που θα καλύψουμε σήμερα, απλά αποτελούν την επιφάνεια ατελείωτων ερευνών στο τι επηρεάζει την ανθρώπινη συμπεριφορά και απόδοση. Οι άνθρωποι είμαστε τόσο πολύπλοκοι, που είναι πραγματικά δύσκολο να πει κανείς ότι κατανοεί πλήρως πως λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό, παρόλο που αναμφίβολα έχει γίνει μεγάλη πρόοδος.

#1 Το φαινόμενο του Hawthorne

Το φαινόμενο του Hawthorne λέει πως όταν ξέρεις ότι σε παρακολουθούν έχεις υψηλότερη παραγωγικότητα. Οι ερευνητές έκαναν μια σειρά από πειράματα σε ένα εργοστάσιο σε ένα προάστιο του Σικάγο (το Hawthorne, εξ ου και το όνομα) προσπαθώντας να διαπιστώσουν τι αποτέλεσμα έχει στην απόδοση του εργαζομένου το να παρακολουθείται ή όχι.

Κατά τα πειράματα, άλλαζαν μια σειρά από παραμέτρους της εργασίας, όπως ο φωτισμός, τα διαλείμματα, η επίβλεψη, το ωράριο κλπ. Μετά από κάθε αλλαγή η παραγωγικότητα αυξανόταν.

Οι ερευνητές κατέληξαν ότι οι εργαζόμενοι είχαν μεγαλύτερη παρακίνηση να δουλέψουν σκληρότερα γιατί ήξεραν ότι τους δίνεται μεγαλύτερη προσοχή.

Αυτό σημαίνει ότι και οι δικοί σου εργαζόμενοι θα δουλέψουν πιο σκληρά αν ξέρουν ότι παρακολουθούνται. Προσοχή, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να βάλεις παντού κάμερες ή να είσαι συνέχεια από πάνω τους σαν άγρυπνος φύλακας. Ίσα –ίσα η συνεχής παρουσία σου θα λειτουργήσει ανάποδα.

Αυτό που μπορείς να κάνεις όμως είναι να δείχνεις ότι παρακολουθείς την κατάσταση, έχεις αίσθηση του τι γίνεται και να παρέχεις feedback στη δουλειά τους.

Λέγοντας απλά ότι είσαι εκεί για αυτούς για να τους βοηθήσεις όπως μπορείς, αρκεί. Επιπλέον, μπορείς να τους ενημερώνεις ότι θες να έχεις συχνά updates για το που βρίσκονται. Επιπλέον ενθάρρυνε τους να σου δίνουν και οι ίδιοι feedback για το τι μπορεί να αλλάξει και να βελτιωθεί.

#2 Η πυραμίδα του Maslow

Αυτή είναι μια από τις πιο διάσημες ψυχολογικές θεωρίες πάνω στην ανθρώπινη παρακίνηση και για καλό λόγο. Με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, οι περισσότεροι κάπου την έχουμε συναντήσει και αυτό που κάνει αυτή η θεωρία είναι να ιεραρχεί τις βασικές ανάγκες του ανθρώπου από τις βασικές στις πιο υψηλές.

Όπως λέει και το όνομά της, η θεωρία αυτή δημιουργήθηκε από το ψυχολόγο Α. Maslow το 1943.

Η ιεραρχία έχει πέντε επίπεδα:

1. Βιολογικές ανάγκες: αέρας, φαγητό, νερό, ύπνος κλπ
2. Ασφάλεια: υγεία, ευεξία, οικονομική και επαγγελματική σταθερότητα, ασφάλεια από ατυχήματα κλπ
3. Ανήκειν: αγάπη, εγγύτητα, φιλία, οικογένεια κλπ
4. Αυτοεκτίμηση: αυτοπεποίθηση, εκπλήρωση, σεβασμός κλπ
5. Αυτόπραγματωση

Σύμφωνα με την πυραμίδα, χρειάζεται πρώτα να ικανοποιείς τις ανάγκες ενός επιπέδου, προτού προχωρήσεις το επόμενο.

Όμως, ωραία όλα αυτά, αλλά τι σχέση έχουν με την επιχείρηση;

Κι όμως ο manager μπορεί να βοηθήσει τους εργαζομένους του σε όλα τα επίπεδα.

Βιολογικά: Πληρώνει έναν δίκαιο μισθό/ αμοιβή προκειμένου να μπορεί ο εργαζόμενος να καλύψει τις βασικές ανάγκες του.

Ασφάλεια: Πέρα από την Ασφάλεια Υγείας κλπ, κάτι άλλο είναι να δείχνεις ότι αναγνωρίζεις τη δουλειά του, βοηθώντας να νιώσει την επαγγελματική σταθερότητα που χρειάζεται.

Ανήκειν: Τι πιο καλό για την επιχείρηση από το να αγκαλιάσει τους εργαζομένους της και να τους ενθαρρύνει να νιώθουν ότι ανήκουν στην οικογένεια της εταιρίας.

Αυτοεκτίμηση: Η έρευνα έχει δείξει ότι η αναγνώριση σημαίνει περισσότερα όταν προέρχεται από τους συναδέλφους σου. Ενθάρρυνε μια κουλτούρα συνεχούς ανάπτυξης, επαινώντας το καλό και δίνοντας feedback όπου χρειάζεται.

Αυτοπραγμάτωση: Επίτρεψε στους εργαζόμενους να αναπτύσσουν ενδιαφέροντα και για άλλα αντικείμενα ή να μαθαίνουν τρόπους να κάνουν τη δουλειά τους καλύτερα. Συνήθειες όπως το mentoring ή το coaching μπορούν να είναι πολύτιμα για κάθε υπάλληλο.

#3 Η θεωρία του Herzberg

Αυτή θα λέγαμε ότι είναι και η πιο σημαντική, αλλά και ενδιαφέρουσα, από τις 3 ψυχολογικές θεωρίες της λίστα μας.

Αυτή η θεωρία αναπτύχθηκε από τον ψυχολόγο F. Herzberg το 1959, και λέει ότι η Ικανοποίηση από τη δουλειά και η Δυσαρέσκεια μετριούνται με εντελώς διαφορετικούς τρόπους, σε διαφορετικές κλίμακες.

Δεν είναι δηλαδή τα δύο αντίθετα άκρα της ίδιας κλίμακας. Ο Herzberg πέρασε πέντε χρόνια ερευνώντας την εργασιακή ικανοποίηση και τη σχέση της με την εργασιακή δυσαρέσκεια.

Αυτό το οποίο συνεπέρανε είναι ότι οι παράγοντες «παρακίνησης» όπως αναγνώριση, ανάπτυξη, αυτονομία και το πόσο σου αρέσει η δουλειά σου είναι που οδηγούν στην ικανοποίηση από την εργασία.

Από την άλλη, η δυσαρέσκεια από την εργασία έρχεται από «πρακτικούς» παράγοντες, όπως το περιβάλλον, η αμοιβή, τα ωράρια, η ασφάλεια.

Τι σημαίνει όλο αυτό και γιατί είναι τόσο ενδιαφέρον; Μα γιατί δείχνει ότι αν διορθώσεις τα θέματα που δημιουργούν δυσαρέσκεια (πχ αύξηση μισθού) δεν σημαίνει ότι υποχρεωτικά θα αυξηθεί και η ικανοποίηση από την εργασία.

Όλα αυτές οι μικρές παροχές και bonus δεν σημαίνουν κάτι από μόνα τους αν δεν έχεις δημιουργήσεις ένα περιβάλλον όπου οι εργαζόμενοι μπορούν να κινούνται με αυτονομία, να έχουν αναγνώριση και να αναπτύσσονται.

Το ίδιο ισχύει και από την ανάποδη: η αναγνώριση και η αυτονομία δεν μπορούν να εξαλείψουν τη δυσαρέσκεια από κακές αμοιβές και υπερβολικά ωράρια.

Πιστεύουμε ότι και οι τρεις αυτές θεωρίες σε βοηθούν να αποκτήσεις μια καλύτερη αίσθηση του πως λειτουργούν οι άνθρωποι, ώστε να δημιουργήσεις ένα καλό και αποδοτικό εργασιακό περιβάλλον.

Και σε περίπτωση που θες να σε βοηθήσουμε στην πράξη, είμαστε στη διάθεσή σου.