5 Βήματα για να διεκδικείς το Δίκιο σου και να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου

Δεν αρκεί να έχεις δίκιο, πρέπει και να το διεκδικείς.

Ίσως ήδη έχεις βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να λέει κάποιος για σένα κάτι ανάρμοστο ή κάτι που φτάνει στα όρια της προσβολής, είτε να κάνει κάτι που αποτελεί κατάφωρη αδικία εις βάρος σου.

Τα ταπεινωτικά σχόλια, οι σαρκαστικές προσβολές, η κριτική που πληγώνει όχι μόνο σε φέρνουν σε δύσκολη θέση, αλλά μπορεί να αποτελέσουν συναισθηματικό χτύπημα που δεν ξεπερνιέται εύκολα.

Σε τέτοιες περιπτώσεις οι περισσότεροι νιώθουν έντονη αμηχανία κι έτσι χάνουν εκείνη τη σύντομη στιγμή που θα μπορούσαν να διαμαρτυρηθούν και να υπερασπιστούν τον εαυτό τους. Σχεδόν πάντα η κατάλληλη και αποστομωτική απάντηση που θα έβαζε τα πράγματα στη θέση τους έρχεται στο μυαλό αφού περάσει το όλο συμβάν ανεπιστρεπτί.

Αν αφήνεις κι εσύ αυτές τις φαινομενικά μικρές και ασήμαντες επιθέσεις να συσσωρευτούν για πολύ καιρό στο μυαλό σου, μπορεί τελικά να πλήξουν σε μεγάλο βαθμό την αυτοεκτίμησή σου και την εσωτερική σου αίσθηση αυταξίας.

Πείθεις τον εαυτό σου ότι αγνοώντας τις προσβολές και τις μειωτικές ατάκες που πετάει εις βάρος σου το αφεντικό σου, δείχνεις επαγγελματισμό και ανθεκτικότητα στη σκληρή συμπεριφορά.

Κάποιες φορές μάλιστα προσπαθείς να δικαιολογήσεις τη συμπεριφορά του άλλου σκεφτόμενος ότι ήταν απλώς ένα αστείο και δεν το εννοούσε. Νιώθεις ότι μπορείς να το διαχειριστείς κι όμως βλέπεις ότι αντίστοιχες συμπεριφορές συναντάς σε όλους τους τομείς της ζωής σου.

Η αδικία που δεν επανορθώνεται θα συνεχίζει να σε βασανίζει. Η μακροπρόθεσμη φθορά μπορεί να σε οδηγήσει σε συναισθηματικά ξεσπάσματα, απερίσκεπτες αποφάσεις, ακόμα και σε έντονο φόβο ή και κατάθλιψη.

Υπάρχουν σωστοί και λάθος τρόποι για να πάρεις την κατάσταση στα χέρια σου και να προασπίσεις τον εαυτό σου. Στην πραγματικότητα η άμεση απάντηση δεν είναι πάντα η καλύτερη λύση, αντιθέτως μπορεί, όντας παρορμητική, να μην έχει τελικά το αποτέλεσμα που θα επιθυμούσες και να χειροτερεύσει τη θέση σου ακόμα περισσότερο.

Το να διεκδικείς το δίκιο σου περιλαμβάνει τη διαχείριση της ενέργειάς σου, το σχεδιασμό ενός τρόπου προσέγγισης και την επιλογή ενός μηνύματος τέτοιου, που το άλλο άτομο να μπορέσει να καταλάβει και να αποδεχτεί.

Όταν το καταφέρεις αυτό δε θα αισθανθείς απλώς πιο δυνατός, θα γίνεις πράγματι πιο ανθεκτικός και θα εκπέμπεις αυτοπεποίθηση σε όλους τους τομείς της ζωής σου.

Ακολουθώντας τα πέντε βήματα που σου προτείνουμε παρακάτω και θα βρίσκεις πάντα έναν έξυπνο τρόπο για να υπερασπίζεσαι τον εαυτό σου.

#1 Αναγνώρισε την αδικία και συγκράτησε την αντίδρασή σου

Μην αντιδράσεις μόλις ακούσεις κάποιο προσβλητικό σχόλιο! Αναγνώρισε πρώτα τι είναι αυτό που ειπώθηκε ή έγινε εις βάρος σου. Δείξε ότι αντιλήφθηκες τον υπαινιγμό και στρέψε την προσοχή σου προς αυτόν.

Αν κοντοσταθείς για λίγο και δεν αντιδράσεις, δείχνεις αμέσως ότι πιστεύεις πως αυτό που μόλις έγινε ή ειπώθηκε ήταν άδικο ή ύπουλο. H μη λεκτική γλώσσα του σώματος μπορεί από μόνη της να είναι αρκετά δηλωτική ώστε να μεταφέρει ένα ισχυρό μήνυμα πιο αποτελεσματικά από τις λέξεις.

Αν δεν έχεις σοκαριστεί τελείως και δεν είσαι στη φάση που δεν μπορείς να διανοηθείς ότι άκουσες κάτι τέτοιο στ’ αλήθεια, πες με ήρεμο τρόπο ότι θα επανέλθεις κάποια άλλη φορά σε αυτό που ειπώθηκε ή έγινε εις βάρος σου. Και δεν πρέπει να το διατυπώσεις σαν ερώτηση, αλλά σαν ανακοίνωση.

Έτσι ο άνθρωπος που σε πρόσβαλε θα συνειδητοποιήσει ότι δεν μπορεί να τα έχει όλα δικά του. Δεν έκλεισε το θέμα επειδή εκείνος το νομίζει.

Αν σου συμπεριφέρονται επιθετικά και σου μιλούν υβριστικά, ίσως νιώθεις ότι το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να υποχωρήσεις κάνοντας σα να μη συνέβη τίποτα. Αν όμως έχεις έτοιμες δύο-τρεις προτάσεις για να απαντάς σε περιπτώσεις λεκτικής επίθεσης, θα καταφέρνεις να περνάς το μήνυμα ότι οι επίμονες προσπάθειες να σε εκφοβίσουν πέφτουν στο κενό.

Κάποια παραδείγματα είναι τα παρακάτω:

• Δεν πρόκειται να απαντήσω αμέσως.

• Είναι ενδιαφέρον που είπες/έκανες/αποφάσισες αυτό.

• Θα επανέλθω σε αυτό που είπες/έκανες.

Καμιά από τις παραπάνω προτάσεις δεν είναι επιθετική , αλλά ούτε παθητική, και όλες είναι συναισθηματικά ουδέτερες. Το βαθύτερο νόημά τους είναι ότι απαιτείς σεβασμό και προσοχή.

Αν απαντήσεις κάτι από τα παραπάνω τότε το παιχνίδι δύναμης που παίζει ο «αντίπαλός» σου εις βάρος σου θα χάσει τη δυναμική του και θα αλλάξει κατεύθυνση. Έχεις κερδίσει χρόνο για να σκεφτείς πώς θα διαχειριστείς την κατάσταση στη συνέχεια.

#2 Κάνε μια παύση για να σκεφτείς καθαρά τι είναι αυτό για το οποίο θέλεις να υπερασπιστείς τον εαυτό σου

Όταν έχεις αιφνιδιαστεί, το μυαλό σου είναι αδύνατον να βρει την ικανότητα να απαντήσει με εκείνη τη γρήγορη και έξυπνη ατάκα που είχες σκεφτεί την τελευταία φορά που άκουσες ένα υποτιμητικό σχόλιο.

Όταν η ένταση του αιφνιδιασμού υποχωρήσει μετά τα πρώτα 90 δευτερόλεπτα, πάρε το χρόνο για να κάνεις στον εαυτό σου τις παρακάτω ερωτήσεις:

• Ποια είναι τα δυσάρεστα συναισθήματα που με βασανίζουν;

• Ποιου είδους αδικία νιώθω ότι έγινε εις βάρος μου και γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία για μένα;

• Ποιες αξίες μου και ποια στοιχεία της ηθικής μου παραβιάστηκαν;

• Τι ήταν αυτό που έπρεπε να συμβεί ή να μη συμβεί;

Θυμήσου ότι η αδικία που έχεις υποστεί και η αρνητική εμπειρία αφορούν τη δική σου οπτική των πραγμάτων και τον τρόπο με τον οποίο εσύ βλέπεις τον κόσμο.

Με τις ενέργειες που θα κάνεις για να υπερασπιστείς τη θέση σου θα πρέπει να εξασφαλίσεις ότι γίνεται ξεκάθαρη η δική σου εικόνα για τα πράγματα. Είναι απαραίτητο να εκφράσεις με σαφήνεια γιατί δεν συμφωνείς με αυτές τις μεθόδους χειρισμού των ανθρώπων.

Ξεκαθάρισε τις αρχές σου και τις αξίες σου. Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσεις πρώτα το λόγο πίσω από τη μάχη και το είδος της μάχης που επιλέγεις να δώσεις.

Θες να γίνεις πιο ανθεκτικός και να βρίσκεις το δίκιο σου; Δες εδώ

#3 Προσπάθησε πρώτα να καταλάβεις πριν θελήσεις να σε καταλάβουν

Αν αναρωτηθείς τι οδήγησε το συγκεκριμένο άτομο να συμπεριφέρεται και να επικοινωνεί με τέτοιο τρόπο που να πληγώνει τους άλλους, ίσως καταφέρεις να κατευνάσεις κάπως το θυμό σου και να μην νιώθεις πια ότι έχεις γελοιοποιηθεί.

Μπαίνοντας στη θέση του άλλου ατόμου δε σημαίνει ότι αρνείσαι τα συναισθήματά σου ή ότι εγκαταλείπεις τις αξίες σου και τις αρχές σου. Αντιθέτως η προσπάθειά σου να κατανοήσεις την οπτική του θα σε βοηθήσει να επικοινωνήσεις μαζί του στη δική του γλώσσα.

Κι έτσι ο αγώνας σου να υπερασπιστείς τον εαυτό σου θα έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο, όταν λάβεις υπόψη σου τι μετράει περισσότερο για τον «αντίπαλό».

Αυτό φυσικά δε σημαίνει ότι συμφωνείς με την οπτική του.

Όμως αν η αντίληψή του για τα πράγματα δικαιολογεί κάπως τη συμπεριφορά του, τότε πρέπει να βρεις μέσα σου τον τρόπο να τη σκεφτείς σοβαρά.

Ζητώντας του να σου εξηγήσει τη θέση του θα κατορθώσεις να μειώσεις τον αρνητισμό και την αντιπαλότητα μεταξύ σας και να δημιουργήσεις ένα ασφαλές κλίμα, το οποίο θα σου χρειαστεί για να εκφράσεις τις διαφωνίες σου και τις απόψεις σου.

Μην μπεις ποτέ στη διαδικασία να ακυρώσεις την άποψη του άλλου ατόμου, ακόμα κι αν δε βγάζει για σένα κανένα νόημα. Αν πέσεις στην παγίδα και το κάνεις, τότε επιστρέφεις στο αρχικό σημείο του διαπληκτισμού και την αρχική αίσθηση της έντονης αδικίας ή προσβολής εις βάρος σου. Πλέον θα είναι δύο φορές πιο δύσκολο να στρέψεις την κατάσταση υπέρ σου.

#4 Αποδέξου ότι οι διαφωνίες που προκύπτουν όταν υπερασπίζεσαι τη θέση σου αποσκοπούν στη θέσπιση σαφών ορίων και όχι σε κάποιου είδους νίκη

Μην κάνεις ποτέ το λάθος να πιστεύεις ότι η αποτελεσματική υπεράσπιση του εαυτού σου εξαρτάται από το αν κερδίσεις στη μάχη των επιχειρημάτων και πείσεις την άλλη πλευρά να αποδεχτεί τις αξίες σου και να υιοθετήσει την άποψή σου.

Αν πράγματι το πιστεύεις, τότε να είσαι έτοιμος να συναντήσεις μεγάλη αντίσταση. Υπάρχει ακόμα και το ρίσκο να κάνεις κι εσύ ότι δε θέλεις να σου κάνουν, δηλαδή να απαντήσεις με προσβολές και ταπεινωτικά σχόλια!

Η πιο έξυπνη προσέγγιση σε τέτοιες περιπτώσεις προϋποθέτει την ειλικρινή πρόθεση από τη μεριά σου να ακούσεις και να εκτιμήσεις την οπτική του «αντιπάλου». Είναι πολύ πιθανό να έχετε τελείως αντίθετες αξίες και αλληλοσυγκρουόμενες απόψεις, στις οποίες κανένας δεν προτίθεται να υποχωρήσει.

Η αναγνώριση και η εκτίμηση των διαφορών συντελούν ακόμα περισσότερο στην εξομάλυνση της κατάστασης. Δείχνουν ότι, παρόλο που διαφωνείτε, έχετε ακόμα τη σύνεση να σέβεστε ο ένας τον άλλο.

Μέρος της υπεράσπισής σου αποτελεί η θέσπιση των ορίων σου και η σαφής εξήγηση για το σημείο όπου η άλλη πλευρά δεν τα σεβάστηκε. Προετοιμάσου για να μη δείχνεις αβεβαιότητα στα λεγόμενά σου. Γι’ αυτό πρέπει να σκεφτείς εκ των προτέρων κάποια ξεκάθαρα παραδείγματα για το τι μπορείς να ανεχτείς και τι όχι.

#5 Σχεδίασε την απάντησή σου και προετοίμασε προσεκτικά την επιχειρηματολογία σου

Τις περισσότερες φορές δεν είναι απαραίτητο να εξαντλήσεις όλους τους πιθανούς τρόπους για να εξηγήσεις και να δικαιολογήσεις τους ισχυρισμούς σου. Οι άσκοπες λεπτολογίες μπορεί να αποτρέψουν την άλλη πλευρά από το ακολουθήσει με προσοχή το συλλογισμό σου.

Η σωστή αντιμετώπιση δεν περιλαμβάνει ούτε την προσπάθειά σου να πείσεις για το πόσο έντιμος και δίκαιος είσαι.

Στη συνέχεια αναφέρουμε τα πέντε σημαντικότερα σημεία που πρέπει να προσέξεις όταν ετοιμάζεσαι να διορθώσεις την αδικία που έγινε εις βάρος σου και να διεκδικήσεις το δίκιο σου:

Δώσε προτεραιότητα στη σαφήνεια

Το να διεκδικείς το δίκιο σου με έξυπνο τρόπο περιλαμβάνει και το να υπολογίσεις πόσο σαφή και κατηγορηματικά θα είναι τα λόγια σου.

Ένα απλό «δε δέχομαι αυτό το σχόλιο» ή «αυτό που είπες δεν έχει καμιά αξία για μένα» σε κάποιες περιπτώσεις είναι αρκετό για να κάνει σαφή την αποστροφή σου για τα λόγια (ή τις πράξεις) του ατόμου που σε πρόσβαλε και να πετύχει την για σένα επιθυμητή αλλαγή της συμπεριφοράς του.

Διάλεξε με προσοχή την κατάλληλη στιγμή

Για να βρεις ποια είναι η κατάλληλη στιγμή να απαντήσεις στην προσβολή πρέπει να συνυπολογίσεις δύο πράγματα: πότε θα ήταν για σένα ιδανικά αυτή η στιγμή και πότε θα ήταν η στιγμή που τα λεγόμενα σου θα έχουν το μεγαλύτερο αντίκτυπο στην «αντίπαλη» πλευρά.

Το σίγουρο είναι ότι δεν πρέπει να αφήσεις να περάσει πολύς καιρός από το συμβάν, γιατί όλοι θα έχουν ξεχάσει τι ακριβώς είχε συμβεί, παρόλο που εσύ νιώθεις τόσο βαθιά προσβεβλημένος, σαν να συνέβησαν όλα πριν μερικές ώρες.

Τα παραδείγματα και οι ιστορίες κάνουν το μήνυμα που θες να περάσεις πιο ξεκάθαρο και ισχυρό

Εξίσου σημαντικό είναι να έχεις ετοιμάσει κάποια παραδείγματα που ενισχύουν τους ισχυρισμούς σου. Αν για παράδειγμα πεις απλώς ότι αξίζεις να πάρεις αύξηση, είναι απίθανο να αντιμετωπιστεί το αίτημά σου με δεκτικότητα και προθυμία να συζητηθεί.

Όταν όμως αναφέρεις περιπτώσεις στις οποίες σημείωσες υψηλές επιδόσεις και έφερες εις πέρας κάτι που σου ανατέθηκε με τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα, τότε δίνεις στα λεγόμενα σου αξιοπιστία και αυξάνεις τις πιθανότητες να ληφθούν υπόψη. Αν είναι δυνατό, μη διστάσεις να χρησιμοποιήσεις δεδομένα και σχεδιαγράμματα τα οποία σου προσδίδουν αντικειμενικότητα.

Απόφυγε τις κατηγορίες

Με το που χρησιμοποιήσει εκφράσεις όπως «μου έκανες αυτό», «είναι δικό σου φταίξιμο», «με έκανες να νιώσω…» αυτόματα εξαλείφεις την προθυμία του ατόμου που σε πρόσβαλε να ακούσει τη δική σου άποψη.

Ο λόγος είναι ότι ουσιαστικά αναγκάζεις την άλλη πλευρά να κρατήσει αμυντική στάση, διότι εκλαμβάνει τα λεγόμενά σου σαν επίθεση.

Εστίασε στα γεγονότα και περιέγραψε τον αρνητικό αντίκτυπο που είχαν σε σένα με διπλωματικό τρόπο

Περιέγραψε ακριβώς τι έγινε σύμφωνα με τη δική σου οπτική και πως ένιωσες γι’ αυτό, καθώς και γιατί πιστεύεις ότι αυτό που έγινε αποτελεί αδικία εις βάρος σου, αποφεύγοντας τις υπερβολές. Στη συνέχεια ανέφερε τι θα ήθελες να γίνει για να αποκατασταθεί η αδικία και να βρεις το δίκιο σου.

Αν μπορείς να βρεις τον τρόπο, εξήγησε γιατί αυτό που προτείνεις θα ωφελήσει όλες τις πλευρές. Έτσι θα αυξήσεις στο μέγιστο τις πιθανότητες να γίνουν αποδεκτοί οι ισχυρισμοί σου και, σε σχετική περίπτωση, να γίνουν οι αλλαγές και οι ρυθμίσεις που έθεσες για να υπερασπιστείς τον εαυτό σου και να βρεις το δίκιο σου.