Γιορτές και η ανάγκη για ενότητα

Γιορτές, χαρά κι αργία.

Όσο με θυμάμαι, ειδικά στα σχολικά χρόνια, ανυπομονούσα να έρθουν διάφορες σχολικές και μη γιορτές. Κυρίως γιατί θα χάναμε μάθημα στο σχολείο και αργότερα γιατί δεν θα πήγαινα στο γραφείο για δουλειά. Ειδικά δε όταν έπεφταν Δευτέρα ή Παρασκευή και έβγαζαν τριήμερο ή με μία άδεια τετραήμερο, τότε ακόμα καλύτερα.

Είμαι σίγουρος ότι συμμερίζεσαι κάποιους από αυτούς τους λόγους και μάλιστα γνέφεις με ικανοποίηση το κεφάλι όταν διαβάζεις για τριήμερα ή τετραήμερα. Πέρα από αυτή την ευχάριστη πλευρά όμως, ποιος είναι ο λόγος που γιορτάζουμε μία εθνική εορτή;

Πριν ξεκινήσω να γράφω το οτιδήποτε, να διευκρινίσω ότι δεν θα προσεγγίσω το θέμα από την ελληνική πλευρά αλλά από μία γενικότερη σκοπιά που αφορά την ανάγκη κάθε λαού να γιορτάσει κάτι που θεωρεί ότι είναι σημαντικό.

Χρειάζεται να θυμόμαστε

Η φυσική τάση του ανθρώπου είναι να ξεχνάει. Καθημερινά λαμβάνουμε εκατομμύρια πληροφορίες στο σύστημα μας και ως είναι φυσικό, δεν γίνεται να τις θυμόμαστε όλες.

Επίσης, η ίδια η φύση και φυσιολογία μας, μας δίνει ένα περιορισμένο προσδόκιμο ζωής. Ζούμε 70-80-90 χρόνια και αν είμαστε τυχεροί, ίσως και παραπάνω. Από εκεί κι έπειτα όμως, ότι έχουμε βιώσει, χάνεται. Συνεπώς, είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε μία διαδικασία που θα μας βοηθήσει να θυμόμαστε κάτι που κάποτε ήταν σημαντικό και διαμόρφωσε την μετέπειτα ζωή μας.

Τώρα θα μου πεις, αφού έχουμε τα βιβλία και το ίντερνετ είναι εδώ και έχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, οπότε γιατί χρειαζόμαστε να τρέχουμε σε παρελάσεις, γιορτές ή χορούς;

Κυρίως γιατί ο άνθρωπος είναι κοινωνικό ον. Έχει την ανάγκη να έρθει σε επαφή και να αισθανθεί ότι ανήκει κάπου. Ο ρόλος αυτών των εορτών είναι ενωτικός και έχουν σκοπό να δημιουργήσουν την αίσθηση του ανήκειν στα άτομα μίας ομάδας που μοιράζονται ένα ή περισσότερα κοινά στοιχεία.

Αυτή η βασική ανάγκη έχει φέρει το ανθρώπινο είδος κοντά και το έχει κάνει να δημιουργήσει πόλεις, πολιτισμό, κοινωνίες και να εξελιχθεί.

Είναι απαραίτητες για εμάς τους ίδιους

Δεν θα πεθάνεις χωρίς τις γιορτές, αν και αν χάναμε όλα αυτά τα τριήμερα, θα ήταν μεγάλο πρόβλημα. Παρόλα αυτά, το σύστημα μας χρειάζεται ερεθίσματα για να μπορέσει να καταχωρίσει αποτελεσματικά κάθε νέο βίωμα. Όταν βρισκόμαστε σε μία εκδήλωση, πυροδοτούνται όλες οι αισθήσεις μας και αυτό γίνεται με πολλούς και διάφορους τρόπους.

Οπτικό ερέθισμα: Σε κάθε εκδήλωση θα δεις μερικά χαρακτηριστικά ερεθίσματα. Αρχικά θα υπάρχουν σημαίες. Άσχετα με το αν είναι εθνικές, οπαδικές ή συλλόγου, οι σημαίες είναι οπτικές άγκυρες.

Βλέποντας της, πυροδοτείς στο σύστημα σου συγκεκριμένες μνήμες, που σου ξυπνάνε αντίστοιχα συναισθήματα. Σίγουρα θα δεις στολές. Αυτές έχουν το ίδιο αποτέλεσμα με τις σημαίες. Πέρα από τις αναμνήσεις που σου ξυπνάνε, όταν φοράς μία στολή, ενισχύεται η αίσθηση ότι ανήκεις σε μία ομάδα. Όσο περισσότερο μοιάζεις με τα άτομα μίας ομάδας, τόσο περισσότερο δένεσαι.

Ακουστικό ερέθισμα: σε κάθε γιορτή θα παίζει κάποια μουσική και φυσικά αυτό είναι αναμενόμενο. Η μουσική είναι ακουστική άγκυρα. Τα τραγούδια που θα ακούσεις εκεί, θα είναι σχετικά με το γεγονός και ο σκοπός τους είναι να σου πυροδοτήσουν σχετικά συναισθήματα.

Είναι κάτι που το συναντάμε από απλές σχολικές γιορτές, γήπεδα, μέχρι και εθνικές εορτές. Ταυτόχρονα δε, σε όλες αυτές τις γιορτές γίνονται ομιλίες. Η εξιστόρηση είναι μέρος της ανθρώπινης κληρονομιάς. Πριν την καθιέρωση του γραπτού λόγου, ήταν ο κύριος τρόπος για να μεταφερθούν ήθη, έθιμα και εμπειρίες στους νεότερους, οπότε σαν διαδικασία είναι «γραμμένη» στο σύστημα μας.

Σωματικό ερέθισμα: εδώ παίζει ρόλο η αίσθηση της μάζας και δεν το εννοούμε αρνητικά. Είναι η αίσθηση του ανήκειν σε κάτι μεγάλο, με δυναμική, με στήριξη, με συμπαράσταση.

Είναι αυτό που κάνει ολόκληρες κοινωνίες να πηγαίνουν μπροστά και που ίσως να έχει αδυνατίσει λίγο τον τελευταίο καιρό. Όταν αισθάνεσαι την προστασία των διπλανών σωμάτων, αισθάνεσαι ότι μπορείς να κάνεις περισσότερα και έτσι ενισχύεται η αποφασιστικότητα και η αυτοπεποίθηση σου.

Κάθε γιορτή λοιπόν, είναι μία φιέστα συναισθημάτων και ερεθισμάτων. Είναι απαραίτητες για το ανθρώπινο είδος και είναι ωραίο να παίρνουμε μέρος σε αυτές. Φυσικά δεν είναι απαραίτητο να συμμετέχουμε σε όλες αλλά σε αυτές που θεωρούμε ότι μας αντιπροσωπεύουν και μας κάνουν να αισθανόμαστε καλύτερα.