Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή: Τι είναι και πώς μπορείς να την αντιμετωπίσεις

Η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή (παλιότερα γνωστή ως Κοινωνική Φοβία) μπορεί να σταθεί μεγάλο εμπόδιο στη ζωή σου.

Επηρεάζει την ευτυχία σου, την υγεία σου και το ενδεχόμενο να πετύχεις στο μέγιστο των δυνατοτήτων σου τόσο στην προσωπική σου ζωή όσο και στον επαγγελματικό τομέα.

Κάτι που συμβαίνει αρκετά συχνά είναι το παρακάτω:

Είσαι από εκείνους τους ανθρώπους που τους αρέσει να βρίσκονται με κόσμο. Θέλεις φίλους, θέλεις να πηγαίνεις για ένα ποτό με τους συναδέλφους σου μετά τη δουλειά, αλλά η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται στις επιθυμίες σου.

Ενώ εύχεσαι να είσαι τολμηρός στη δουλειά σου, να κάνεις φίλους και να έχεις το θάρρος να ζητήσεις αύξηση, το σκας όταν έρθει η στιγμή που σε καλεί το αφεντικό σου για ποδόσφαιρο, που πρέπει να κάνεις μια παρουσίαση στην ομάδα σου ή να παρευρεθείς στη γιορτή για την επέτειο του φίλου σου.

Νιώθεις ότι δεν είσαι αρκετά έξυπνος, αρκετά προετοιμασμένος ή ότι δεν αξίζεις… Ποτέ δε νιώθεις επαρκής για όλα αυτά και προτιμάς να αρνηθείς ακόμα και πράγματα που ευχόσουν με όλη σου τη δύναμη να συμβούν.

Από τη μία είσαι ευχαριστημένος που θα αποφύγεις την προσωπική συνάντηση που σου προκαλεί άγχος, όμως ταυτόχρονα είσαι δυστυχισμένος, διότι για άλλη μια φορά δεν κυνήγησες αυτό που ήθελες τόσο πολύ. Αυτή η κατάσταση πλήττει την αυτοεκτίμησή σου κάθε φορά και περισσότερο, κι έτσι μειώνονται οι πιθανότητες να το προσπαθήσεις την επόμενη φορά που θα προκύψει.

Αυτός ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται για χρόνια χωρίς σταματημό. Είναι σαφές ότι το κοινωνικό άγχος είναι ικανό να σου στερήσει την υγεία σου και να σε εμποδίσει το να πετύχεις τους στόχους σε επαγγελματικό επίπεδο και να έχεις θετικές και υγιείς σχέσεις με τους συνανθρώπους σου.

Κι όμως δεν πρέπει να αποθαρρύνεσαι. Η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή απειλεί να κλέψει το μέλλον σου, υπάρχει όμως τρόπος να απαλλαγείς από αυτήν και να μην της το επιτρέψεις.

Στη συνέχεια του άρθρου θα εξηγήσουμε τι είναι η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή, τι την προκαλεί συνήθως και θα προτείνουμε κάποιες μεθόδους αντιμετώπισής της.

Τι ακριβώς είναι η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή;

Καταρχήν πρέπει να ορίσουμε περί τίνος πρόκειται.

Σύμφωνα με τους ειδικούς ψυχικής υγείας, η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή (ευρύτερα γνωστή με την παλιότερη ονομασία Κοινωνική Φοβία) είναι ο έντονος και μόνιμος φόβος του ατόμου ότι θα γίνει αντιληπτό και θα κριθεί από άλλα άτομα, σε τέτοιο βαθμό, ώστε το άτομο να αποφεύγει τις κοινωνικές επαφές. Αποτέλεσμα αυτής της διαταραχής είναι η στέρηση του ατόμου από τις δυνατότητές του για επαγγελματική και προσωπική επιτυχία.

Επομένως δεν πρόκειται απλώς για τη συστολή που έχουν τα ντροπαλά άτομα. Το κοινωνικό άγχος διαρκεί περισσότερο από 6 μήνες και προκαλεί «αξιοσημείωτη βλάβη» στη ζωή σου. Είναι ιδιαίτερα έντονο, το βιώνεις σε μόνιμη βάση και σε καθιστά ανίκανο να διακριθείς και να αναπτύξεις τα προσόντα σου.

Τα πιο συνηθισμένα ερεθίσματα που επιφέρουν αυτού του είδους το άγχος, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες, είναι τα εξής:

• το πείραγμα ή η κριτική των άλλων,

• το να είσαι το κέντρο της προσοχής,

• το να σε παρατηρούν ή να σε κοιτάζουν προσεκτικά,

• το να πρέπει να πεις κάτι δημόσια σε μια επίσημη περίσταση,

• η συνάντηση με ανθρώπους που έχουν εξουσία, είτε κυριολεκτικά, π.χ. με τον προϊστάμενό σου, είτε που είναι σημαντικοί στη ζωή σου,

• η ανασφάλεια και η αμηχανία που νιώθεις όταν παρίστασαι σε κοινωνικές εκδηλώσεις («δεν ξέρω τι να πω»),

• το να νιώθεις ντροπιασμένος και αμήχανος παρουσιάζοντας τις ανάλογες σωματικές αντιδράσεις, π.χ. κοκκίνισμα, τρεμούλιασμα,

• το να συναντήσεις το βλέμμα κάποιου,

• το να μιλάς, να γράφεις και να κάνεις τηλεφωνήματα δημοσίως,

• το να σε συστήνουν ή να συστήνεσαι σε άλλα άτομα.

Θες να ξεπεράσεις το κοινωνικό άγχος και φόβους σου; Δες εδώ

Βοήθα τον εαυτό σου

Εφόσον υποψιάζεσαι ότι η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή σε ταλαιπωρεί, συμβουλεύσου καταρχήν κάποιον ειδικό. Ενημερώσου για τις δυνατές θεραπείες και για την πιθανότητα να χρειάζεσαι φαρμακευτική αγωγή.

Ανακάλυψε ποια είναι εκείνα τα ερεθίσματα που σου προκαλούν κοινωνικό άγχος και δράσε προνοητικά. Πάρε στα σοβαρά τη θεραπεία σου και κάνε ό,τι χρειάζεται για να πετύχει.

Μην τα παρατήσεις, αν δεις ότι δεν έχεις άμεσα αποτέλεσμα! Συνέχισε να προσπαθείς ενεργά και σύντομα θα βρεις τι είναι αυτό που σε βοηθάει.

Προσπάθησες να τρέφεσαι υγιεινά, να γυμνάζεσαι και να επιμένεις στους – υγιείς – τρόπους που σε χαλαρώνουν και σε κάνουν να νιώθεις καλύτερα.

Απόφυγε τα ναρκωτικά, το αλκοόλ και την υπερβολική ποσότητα καφεΐνης, διότι όλα αυτά επηρεάζουν τη συναισθηματική σου ισορροπία και τον ύπνο σου και μπορεί να εμποδίζουν τη δράση της φαρμακευτικής αγωγής.

Ψάξε στο διαδίκτυο για ομάδες συζήτησης ανθρώπων με αντίστοιχο πρόβλημα. Πάρε μέρος στην κουβέντα και διάβασε τις ιδέες των άλλων για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Η εμπειρία κάποιου που έχει θεραπευτεί από τη διαταραχή ή που μπορεί να την ελέγχει αποτελεσματικά μπορεί να σου φανεί πολύτιμη.

Η εξάσκηση φέρνει τη βελτίωση

Οι ειδικοί ψυχικής υγείας προτείνουν για όσους υποφέρουν από κοινωνικό άγχος να παίρνουν μέρος σε κοινωνικές εκδηλώσεις μαζί με ανθρώπους με τους οποίους νιώθουν άνετα. Και έπειτα σιγά-σιγά μπορείς να αυξήσουν το «ρίσκο» και να επεκταθούν σε άλλους είδους κοινωνικές συναναστροφές.

Δεν είναι ανάγκη, λοιπόν, να εκθέσεις τον εαυτό σου σε κάποιο πάρτι γεμάτο κόσμο, αλλά μπορείς να ξεκινήσεις παρακολουθώντας ένα σεμινάριο ή μαθήματα για κάποιο θέμα που σε ενδιαφέρει, στο οποίο την περισσότερη ώρα θα είσαι απλώς ακροατής.

Μπορείς να σκεφτείς κι άλλες «ασφαλείς» συνθήκες όπου μπορείς να συναντάς κόσμο, στις οποίες θα υπάρχει μια σαφής δομή, όπως στο σεμινάριο που αναφέραμε παραπάνω, και ένας συγκεκριμένος λόγος για να μιλήσεις στους άλλους. Επίσης έτσι σου δίνεται η δυνατότητα της ομαλής προσαρμογής και μιας αργής προόδου, αφού έτσι κι αλλιώς είσαι «καινούριος» σε αυτό το κοινωνικό περιβάλλον.

Οι ειδικοί συστήνουν επίσης να εξασκείς την κοινωνικότητά σου, ακριβώς όπως θα μελετούσες για να μάθεις να παίζεις ένα μουσικό όργανο. Αναφέρουμε κάποια παραδείγματα συνθηκών που θα σε βοηθήσουν να εξασκήσεις την κοινωνικότητά σου:

• Να βγεις έξω για φαγητό με κάποιο κοντινό σου συγγενή ή στενό σου φίλο.

• Να επιδιώξεις να κοιτάξεις στα μάτια κάποιον μεταφέροντάς του χαιρετίσματα από έναν κοινό φίλο ή γνωστό ή απλώς λέγοντάς του «καλημέρα».

• Να κάνεις ένα κομπλιμέντο σε κάποιον που ήδη γνωρίζεις καλά.

• Να ζητήσεις από τον υπάλληλο ενός εμπορικού καταστήματος να σε βοηθήσει να βρεις κάποιο προϊόν.

• Να ζητήσεις τη βοήθεια ενός περαστικού για να βρεις κάποιο μέρος στο οποίο πηγαίνεις για πρώτη φορά.

• Να δείχνεις ενδιαφέρον για τη ζωή των άλλων, για παράδειγμα ρωτώντας τους για την οικογένειά τους, τα παιδιά τους ή τα εγγόνια τους, τα χόμπι τους, κάποιο ταξίδι που έκαναν πρόσφατα ή κάποιο ασυνήθιστο μέρος που επισκέφτηκαν στο παρελθόν.

• Να τηλεφωνήσεις σε κάποιο φίλο για να κανονίσετε να βγείτε μαζί για μια βόλτα ή για φαγητό ή για κάτι άλλο που σου αρέσει να κάνεις.

Μπορεί όλα αυτά να είναι για τους εξωστρεφείς φίλους σου τα πολύ στοιχειώδη, όμως για κάποιον που υποφέρει από αυτή, η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή είναι σίγουρα μεγάλη υπόθεση!

Δείξε κατανόηση και φέρσου όμορφα στον εαυτό σου

Το να εξασκήσεις τις – για σένα – καινούριες κοινωνικές δεξιότητες είναι ιδιαίτερα δύσκολο. Να θυμάσαι να είσαι ευγενικός με τον εαυτό σου και να του δείχνεις κατανόηση σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής. Επιδίωξε να περνάς όσο το δυνατόν περισσότερο χρόνο με ανθρώπους τους οποίους ξέρεις καλά και νιώθεις άνετα μαζί τους, είτε αυτοί είναι στενοί σου φίλοι, είτε η οικογένειά σου.

Εναλλακτικά, όταν νιώθεις μεγάλο άγχος προσπάθησε να αφοσιωθείς στα χόμπι σου και σε πράγματα που σου αρέσουν.

Θύμιζε συνεχώς στον εαυτό σου ότι το άγχος και η αγωνία που νιώθεις δε θα κρατήσουν για πάντα και ότι, όπως έχεις καταφέρει να τα ξεπεράσεις στο παρελθόν, έτσι θα καταφέρεις ξανά να τα ξεπεράσεις.

Ποτέ μα ποτέ μην τα παρατήσεις. Η κοινωνική αγχώδης διαταραχή δεν θα νικήσει

Εφόσον ξεκινήσεις να εφαρμόζεις τις μεθόδους ή τη θεραπεία για να απαλλαγείς από το κοινωνικό άγχος, μην εγκαταλείψεις ποτέ την προσπάθεια.

Σε αυτό το σημείο αξίζει να τονίσουμε ότι η Κοινωνική Αγχώδης Διαταραχή θεραπεύεται με επιτυχία, οπότε κάθε μικρό βήμα που κάνεις για να την αντιμετωπίσεις σε οδηγεί στον τελικό σου στόχο.

Φυσικά είναι λογικό κάπου στην πορεία να βιώσεις κάποιες αποτυχίες και απογοητεύσεις και να έχεις πισωγυρίσματα. Είναι απολύτως φυσιολογικό και πρέπει να το περιμένεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις η πρόοδος δεν μπορεί να είναι γραμμική. Μετά από μερικές επιτυχείς προσπάθειες ίσως επανέλθει το άγχος σου πιο έντονα, αλλά αν δεν υποχωρήσεις σε εκείνο το σημείο, τότε πολύ σύντομα θα κάνεις τα επόμενα βήματα προς τη βελτίωση του προβλήματος.

Ο μελλοντικός σου εαυτός και η κοινωνική αγχώδης διαταραχή

Μην καθυστερείς την έναρξη της προσπάθειας. Να είσαι δυνατός, να έχεις πείσμα και επιμονή και να υποστηρίζεις τον εαυτό σου. Αν πιστεύεις ότι το χρειάζεσαι, ζήτα βοήθεια για να μπορέσεις να ξεκινήσεις τη διαδρομή προς τη θεραπεία σου!

Ανεξαρτήτως αν η επιθυμία σου είναι να έχεις στενούς φίλους, να είσαι πιο αποδοτικός στη δουλειά ή να βρεις έναν σύντροφο, η ικανότητα να επικοινωνείς επιτυχώς με τους άλλους ανθρώπους μπορεί να μεταμορφώσει τη ζωή σου και από μοναχική και γεμάτη απελπισία να την κάνει πλήρη και γεμάτη ικανοποίηση.

Κάνε τώρα το πρώτο βήμα!