Όλοι λέμε ψέματα περιστασιακά. Τις περισσότερες φορές πρόκειται για κάποιο μικρό ψεματάκι που δεν επηρεάζει κανέναν. Μερικές φορές όμως, είναι ένα μεγάλο ψέμα που μπορεί να πληγώσει εσένα ή τους γύρω σου.
Όλοι γνωρίζουμε πως τo να λες ψέματα δεν είναι καλό και προσπαθούμε να μην το καθιερώσουμε στην καθημερινότητά μας. Για μερικούς ανθρώπους όμως, το ψέμα γίνεται δεύτερη φύση τους, ένας τρόπος ζωής.
Είναι πολύ πιθανό να έχεις γνωρίσει κάποιον παθολογικό ψεύτη στη ζωή σου. Ίσως ήταν συνάδελφος, φίλος ή ακόμα και σύντροφος σου. Το παθολογικό ψέμα, γνωστό και ως μυθομανία, περιγράφει μία κατάσταση κατά την οποία το άτομο ψεύδεται συνέχεια και χωρίς λόγο.
Οι παθολογικοί ψεύτες διαστρεβλώνουν την αλήθεια τόσο για σοβαρά, όσο και για ασήμαντα γεγονότα. Το ψέμα φαίνεται σε αυτά τα άτομα σωστό. Το να πουν την αλήθεια όμως, τους είναι δύσκολο και άβολο. Έτσι το ψέμα γίνεται εθιστικό.
Τί ξεχωρίζει τους παθολογικούς ψεύτες;
- Λένε ψέματα συνέχεια και για τα πάντα.
- Αναζητούν την προσοχή. Πολύ πιθανό να χρησιμοποιούν ψέματα για να τραβήξουν τα βλέμματα.
- Οι ιστορίες τους πάντα αλλάζουν. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν μπορούν να θυμηθούν όλα τα ψέματα που έχουν πει.
- Αρνούνται να παραδεχτούν ότι λένε ψέματα ακόμα και όταν η αλήθεια έχει αποκαλυφθεί. Ίσως πάλι θυμώσουν μόλις πιαστούν να λένε ψέματα.
Μερικές φορές μπορείς να αναγνωρίσεις έναν παθολογικό ψεύτη από τη γλώσσα του σώματός του. Πολύ πιθανό να μη μπορεί να σε κοιτάξει στα μάτια όσο ψεύδεται, να είναι νευρικός, να έχει κλειστούς ώμους ή ακόμα και να ιδρώνει. Παρ’ όλα αυτά όμως, η γλώσσα του σώματος δεν είναι πάντα αξιόπιστη μέθοδος γιατί αν κάποιος είναι επαγγελματίας παθολογικός ψεύτης, μπορεί να μην κάνει καμία από τις παραπάνω κινήσεις.
Τα κίνητρα κάθε παθολογικού ψεύτη
- Θαυμασμός και αποδοχή. Θέλουν να επαινούνται και να τους θαυμάζουν όλοι, χωρίς καν να προσπαθούν να κάνουν κάτι. Επιζητούν την προσοχή και τη δημοτικότητα. Συνήθως έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και νιώθουν ανεπαρκείς. Ο θαυμασμός τονώνει το εγώ τους και νιώθουν καλύτερα. Προκειμένου να κρατήσουν αυτό το συναίσθημα αυτοπεποίθησης, λένε ψέματα διαρκώς.
- Έλεγχος και χειραγώγηση. Χρησιμοποιούν τα ψέματα για να αποκτήσουν τον έλεγχο και να χειραγωγήσουν τους γύρω τους, ώστε να κάνουν αυτά που θέλουν. Συνεχίζουν τα ψέματα αφού βλέπουν πως μέσα από τη χειραγώγηση παίρνουν αυτά που θέλουν και κανείς δεν τους σταματά. Προκειμένου να διατηρηθεί η χειραγώγηση και ο έλεγχος, τα ψέματα είναι απαραίτητα.
- Χαμηλή αυτοπεποίθηση. Ο λόγος πίσω από την επιθυμία για θαυμασμό, έλεγχο και χειραγώγηση, είναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση. Νιώθουν άσχημα για τον εαυτό τους και έτσι δημιουργούν ψεύτικες ιστορίες προκειμένου να νιώσουν καλύτερα και να φαίνονται καλύτεροι στα μάτια των άλλων. Μονίμως νιώθουν πως οι άνθρωποι θα τους απορρίψουν και προσπαθούν με κάθε τρόπο να τονίσουν τα θετικά τους στοιχεία ή αν δεν έχουν, δημιουργούν ψεύτικα.
Οι παθολογικοί ψεύτες μπορεί να είναι επιβλαβείς για τους γύρω τους, ειδικά για όσους είναι πολύ κοντά τους, όπως φίλοι ή σύντροφοι. Ακριβώς επειδή είναι χειριστικοί, μπορούν να χειραγωγήσουν τα συναισθήματα μας.
Αν το ψέμα είναι σύμπτωμα κάποιας μεγαλύτερης διαταραχής, πολύ πιθανό να έχουν έλλειψη εμπάθειας και να μην μπορούν να δουν πόσο επιζήμια είναι τα ψέματα που λένε. Μπορεί να είναι κατά συρροή άπιστοι ή συναισθηματικά βίαιοι. Σίγουρα πάντως δεν είναι έμπιστοι.
Θες να μάθεις πώς να διαχειρίζεσαι τους τοξικούς ανθρώπους και τα ψέματα τους; Δες εδώ
Πώς να κερδίσεις το παιχνίδι με έναν παθολογικό ψεύτη
- Σιγουρέψου πρώτα πως είναι όντως παθολογικός ψεύτης. Πολλές φορές οι άνθρωποι ψεύδονται, αλλά αυτό δε σημαίνει πως είναι παθολογικοί ψεύτες. Για να θεωρηθεί κάποιος παθολογικός ψεύτης, πρέπει να λέει ψέματα καθημερινά και σε υπερβολικό βαθμό.
Για παράδειγμα αν ένας φίλος σου έχει οικονομικά προβλήματα αλλά σου λέει πως όλα είναι καλά, δεν είναι παθολογικός ψεύτης, απλά δε θέλει να το ξέρει κανείς. Ο φίλος όμως που σου λέει μονίμως ιστορίες που πολύ συχνά καταλαβαίνεις πως είναι ψεύτικες, ίσως είναι παθολογικός ψεύτης.
- Προσπάθησε να τους πιάσει τη στιγμή που λένε ψέματα. Δώσε προσοχή στην ιστορία τους. Σταμάτησε τους όταν λένε ένα προφανές ψέμα, ρωτώντας τους πως γίνεται να είναι αλήθεια αυτό που λένε. Ζήτα περισσότερες λεπτομέρειες για αυτά που λένε. Θα νιώσουν άβολα και θα προσπαθήσουν να αλλάξουν θέμα.
- Καθησύχασέ τους. Αν είναι κάποιο άτομο κοντινό σου, θυμήσου πως πιθανόν να ψεύδεται λόγω χαμηλής αυτοπεποίθησης. Δείξε τους πως είσαι δίπλα τους και τους αγαπάς για αυτό που είναι, δε χρειάζεται να σε εντυπωσιάσουν. Μπορείς επίσης να τους πεις για τις δικές σου ανασφάλειες, κάνοντάς τους να καταλάβουν πως δε νιώθουν μόνο αυτοί έτσι.
- Φέρε τους αντιμέτωπους με τα ψέματά τους. Όταν είσαι όμως σίγουρος πως λένε ψέματα πριν πας να το πεις. Να έχεις τακτική όταν τους πλησιάσεις καθώς μπορεί να θυμώσουν ή να αμυνθούν. Ένας παθολογικός ψεύτης είναι πιθανό υποσυνείδητα να έχει πιστέψει τα ψέματά του, γι΄ αυτό βοήθησέ τον να δει την αλήθεια αντί να τον κατηγορήσεις ευθέως πως ψεύδεται. Πρότεινε να δει κάποιον ειδικό, δείξε πως θέλεις να τον βοηθήσεις και να τον υποστηρίξεις.
- Μείνε μακριά τους. Ο παθολογικός ψεύτης μπορεί να μη θέλει να αλλάξει ή να ζητήσει βοήθεια. Αν συμβαίνει αυτό, πρέπει να αποφασίσεις αν θες να συνεχίσεις να συναναστρέφεσαι μαζί του και να αντιμετωπίζεις καθημερινά τα ψέματά του. Αν δεν είναι κάποιο άτομο κοντινό σου, μείνε μακριά του!
