Με τις σημερινές αυξημένες απαιτήσεις στα περισσότερα επαγγέλματα, την αβεβαιότητα στην εργασία που νιώθουν πολλοί εργαζόμενοι, ακόμη και σε υψηλά κλιμάκια της ιεραρχίας μεγάλων επιχειρήσεων και σε συνδυασμό με τον σύγχρονο τρόπο ζωής, τα όρια μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ή οικογενειακής ζωής τείνουν να μην είναι πλέον τόσο καθαρά, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να αισθάνονται πως είναι δύσκολο να ισορροπήσεις αυτούς δύο πολύ βασικούς τομείς.
Ιδιαίτερα τις τελευταίες δεκαετίες όπου το ζήτημα ενός αυστηρά καθορισμένου ωραρίου αποτελεί μάλλον παρελθόν, όπου η ανταγωνιστικότητα είναι έντονη και που το φαινόμενο του home office έχει αυξηθεί, η ζητούμενη ισορροπία απειλείται πιο πολύ από ποτέ. Το κύριο αποτέλεσμα είναι δυσαρεστημένοι εργαζόμενοι, δυσαρεστημένοι σύντροφοι, αυξημένο στρες και αίσθηση του ανικανοποίητου.
Συχνά πολλοί νιώθουν πως δεν μπορούν να αποδώσουν όσο θα ήθελαν στη δουλειά τους ή πως δεν είναι όσο παρόντες θα ήθελαν στο σπίτι, στην οικογένεια ή με φίλους. Ακόμα συχνότερα, νιώθουν ενοχές όταν θεωρούν πως ο χρόνος τους στη δουλειά τους έχει αφήσει πίσω στην προσωπική τους ζωή, π.χ. δεν έχουν καταφέρει να βρουν κατάλληλο για αυτούς σύντροφο ή δεν αφιερώνουν όσο χρόνο θα ήθελαν στον/στην σύζυγο ή τα παιδιά τους.
Αλλά και αντίστροφα, ορισμένες φορές αρκετοί νιώθουν πως θα μπορούσαν να είχαν ανελιχθεί περισσότερο επαγγελματικά ή να είχαν κατακτήσει περισσότερη ακαδημαϊκή και επαγγελματική αναγνώριση, εάν είχαν λιγότερες οικογενειακές ή κοινωνικές υποχρεώσεις.
Το παραπάνω πρόβλημα, μάλιστα, αφορά τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, καθώς τα στερεότυπα έχουν αλλάξει και, παρόλο που ίσως οι γυναίκες έχουν κάποιες φορές περισσότερες ενοχές σχετικά με τα παιδιά τους, έρευνες δείχνουν ότι τα δύο φύλα προβληματίζονται σχεδόν εξίσου για το εάν η επαγγελματική τους πορεία είναι σε καλή ισορροπία με την προσωπική τους ζωή ή εάν κάποιο από τα δύο λειτουργεί εις βάρος του άλλου.
Με δεδομένο ότι οι συνθήκες στη ζωή σου αυτή τη στιγμή είναι συγκεκριμένες και γνωστές, τι μπορείς να κάνεις ώστε να βελτιώσεις την κατάσταση και να νιώθεις πιο γεμάτος, παρών στη δουλειά και στην προσωπική σου ζωή και με λιγότερες ενοχές; Δες μερικές συμβουλές για να ισορροπήσεις:
Η χρυσή τομή ανάμεσα στην επαγγελματική και προσωπική (ή κοινωνική ή οικογενειακή) ζωή είναι κάτι που είναι πραγματικά δύσκολο να επιτευχθεί και αυτό θα πρέπει να το θεωρείς δεδομένο. Δεν υπάρχει περίπτωση να καταφέρεις το τέλειο κάθε μέρα ή κάθε εβδομάδα στη ζωή σου, ούτε να είναι πάντοτε όλοι ευχαριστημένοι – το αφεντικό σου, οι πελάτες σου, ο/η σύντροφός σου, τα παιδιά σου, οι φίλοι σου, οι γονείς σου κ.ο.κ.
Αποδέξου το και κάνε απλώς ό,τι καλύτερο μπορείς. Σημασία έχει να ξέρεις ότι προσπαθείς και να νιώθεις καλά και γεμάτος με ό,τι κάνεις, χωρίς ενοχές!
Είναι πολύ σημαντικό να έχεις ξεκάθαρα στο μυαλό σου τι απαιτεί από εσένα η επαγγελματική σου θέση, ο εργοδότης ή η επιχείρησή σου, ποιος είναι ο ρόλος σου, οι αρμοδιότητες, οι υποχρεώσεις και φυσικά το ωράριό σου!
Είναι διαφορετικό πράγμα να δείχνεις μερικές φορές προθυμία για να πάρεις δουλειά στο σπίτι, να ολοκληρώσεις ένα report για το αφεντικό σου δουλεύοντας χωρίς αμοιβή για αρκετές ώρες επιπλέον ή να εξυπηρετήσεις κάποιον συνάδελφο ή προϊστάμενο και διαφορετικό να περνάς το μήνυμα στον χώρο εργασίας σου πως είσαι ένας άνθρωπος με μαλθακό χαρακτήρα που θα «βγάλει το φίδι από την τρύπα» σε κάθε περίσταση, θα θυματοποιηθεί και θα μείνει να εργάζεται στο γραφείο με κάθε είδους εκκρεμότητες όταν όλοι θα έχουν σχολάσει.
Για όσους έχουν οικογένεια ή σύντροφο, το ίδιο σημαντικό, όμως, είναι να έχεις κατά νου ποιος είναι ο ρόλος και οι υποχρεώσεις σου μέσα σε αυτό το πλαίσιο. Ποιος θα μαγειρέψει αυτή την εβδομάδα, ποιος θα πάει στο σούπερ μάρκετ ή ποιος θα πάρει τα παιδιά από το σχολείο, αν θα βγείς για ποτό το σαββατόβραδο ή αν θα παρευρεθείς σε κάποιο κοινωνικό γεύμα με φίλους, είναι μερικά απλά ζητήματα τα οποία θα πρέπει να έχεις λύσει με τον/την σύντροφό σας, ακόμη κι αν το πρόγραμμα μπορεί να αλλάζει κάθε εβδομάδα, για παράδειγμα. Είναι επίσης πολύ καλό και για τα ίδια τα παιδιά σου να ξέρουν τι να περιμένουν από τον κάθε γονιό τους και πότε θα τον δουν και θα έχουν χρόνο μαζί του.
Ιδιαίτερα για τους singles, αυτό έχει μεγάλη σημασία. Στη σύγχρονη εποχή, άνθρωποι αφιερωμένοι σε σπουδές και καριέρα με μεγάλη επιτυχία, βρίσκουν ξαφνικά τον εαυτό τους να μπαίνει στην 4η ή 5η δεκαετία της ζωής τους χωρίς κάποια σχέση που να τους ικανοποιεί, με φίλους με τους οποίους έχει χαθεί σιγά σιγά η επαφή και χωρίς συγκεκριμένο πλάνο στον ορίζοντα.
Όσο κι αν νιώθεις ότι σε απορροφά και σε καλύπτει ψυχολογικά μια έντονη και επιτυχημένη καριέρα, βάλε στο πρόγραμμα την επαφή με τους άλλους ανθρώπους, καθιέρωσε εβδομαδιαία έξοδο, γνώρισε ανθρώπους, προσέγγισε ομάδες ανθρώπων με αφορμή ένα χόμπι ή μια δραστηριότητα, και γενικά, κοινωνικοποιήσου, έτσι θα σου είναι πολύ πιο εύκολο να ισορροπήσεις καριέρα και προσωπική ζωή. Εάν νιώθεις πως δεν ξέρεις από πού να ξεκινήσεις, παλιές καλές φιλίες από τη μία και συνάδελφοι από τη δουλειά, με τους οποίους μπορείτε να πάς για ένα ποτό ένα βράδυ από την άλλη, είναι μια καλή αρχή.
Όσο υπεύθυνη θέση κι αν έχεις σε μια επιχείρηση ή εταιρεία, σίγουρα μπορείς να βρεις έστω κάποια λεπτά μέσα στην ημέρα ή την εβδομάδα στα οποία θα μπορείς να ζήσεις σε έναν «επικοινωνιακό αποκλεισμό» από τη δουλειά σου.
Εκτός κι αν είσαι καρδιοχειρουργός ή εντατικολόγος επιφορτισμένος με σοβαρό περιστατικό, είναι σίγουρο πως μπορείς να βάλεις στο αθόρυβο το smartphone σου για 20-30 λεπτά και να αφιερωθείς στο ταίρι σου, στο παιδί σου, στην αγαπημένη σου σειρά στην τηλεόραση, στο φαγητό σου, στη βόλτα με το σκύλο σου, σε έναν υπνάκο ή σε ό,τι απολαμβάνει ο καθένας… Στο αθόρυβο, όχι στη δόνηση.
Για να καταφέρεις να ισορροπήσεις στη ζωή σου πρέπει να ζεις με όλες τις αισθήσεις και το νου σου αυτό που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή. Δηλαδή, είσαι στο meeting; Δεν είναι η στιγμή να σκέφτεσαι τον καυγά που είχες χθες βράδυ με τον/την σύντροφό σου. Είσαι σε οικογενειακό γεύμα ή στην παιδική χαρά με τα παιδιά; Το brainstorming για το project που σου έχει αναθέσει ο προϊστάμενός σου μπορεί να περιμένει. Είναι ο μόνος τρόπος να νιώθεις γεμάτος και να σε νιώθουν παρών και οι γύρω σου.
Εάν νιώσεις εξαιρετικά πιεσμένος στη δουλειά, όταν υπάρχει κάποια ιδιαίτερη ανάγκη στο σπίτι, όπως κάποια ασθένεια ή έκτακτο γεγονός που απαιτεί περισσότερο την παρουσία σας, μίλα στο αφεντικό σου και στους συναδέλφους σου και ζήτα χρόνο και κατανόηση.
Αντίστοιχα, όταν μια περίοδος στη δουλειά σου απαιτεί επιπλέον χρόνο και αφιέρωση και θα χρειαστεί να «στερήσεις» αυτόν τον χρόνο και την ενέργεια από τον/την σύντροφο ή τα παιδιά σου, μίλησε τους, εξήγησε τους και ζήτησε κι εκεί την κατανόησή τους. Η αληθινή επικοινωνία και η ειλικρινής και καλοπροαίρετη διάθεση πάντοτε θα εκτιμηθούν και θα οδηγήσουν σε καλύτερες συνθήκες πρώτα για εσένα τον ίδιο, ώστε να τα καταφέρεις στις δύσκολες στιγμές, αλλά επιπλέον θα εξασφαλίσουν ηρεμία και ένα υποστηρικτικό για εσένα πλαίσιο στο επαγγελματικό και κοινωνικό σου περιβάλλον.
Αν νιώθεις ότι οι απαιτήσεις σε ξεπερνούν και κινδυνεύεις από σύνδρομο burnout ή βλέπεις αρνητικές διακυμάνσεις στη διάθεσή σου ή έντονα σημάδια στρες, εάν νιώθεις να κινδυνεύει η θέση σου στη δουλειά ή εάν δημιουργούνται σοβαρές εντάσεις στο οικογενειακό σου περιβάλλον, μη διστάσετε να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό για επιπλέον υποστήριξη.
Πάρε τη ζωή σου στα χέρια σου, κάνε καλό management της επαγγελματικής και προσωπικής σου ζωής, κινήσου θετικά, απήλαυσε αυτά που ζεις και πετυχαίνεις αντί να λυπάσαι για όσα χάνεις, αποδέξου πως μικρές ανισορροπίες θα υπάρχουν πάντοτε, αρκεί να είναι παροδικές και συνέχισε την επιτυχία σε κάθε τομέα, έχοντας γύρω σου ανθρώπους ικανοποιημένους, διώχνοντας μακριά τις ενοχές. Και μην ξεχνάς ότι η προσπάθεια αυτή να ισορροπήσεις δεν τελειώνει ποτέ και είναι ένα μεγάλο μέρος της ίδιας της ζωής.