Αυτοαμφισβήτηση: Τα πραγματικά αίτια της έλλειψης πίστης στον εαυτό σου

Όλοι έχουμε βρεθεί στο σημείο να ζούμε με την αυτοαμφισβήτηση, να αμφισβητούμε δηλαδή τον ίδιο μας τον εαυτό.

Δεν είναι καθόλου περίεργο να έχεις αναρωτηθεί σε κάποια φάση της ζωή σου, αν έχεις πάρει τις σωστές αποφάσεις, αν τα καταφέρνεις τελικά ή αν θεωρείσαι πετυχημένος. Μεγαλώνοντας είναι πιθανό αυτές οι φάσεις έλλειψης πίστης στον εαυτό σου και αμφιβολίας για τις επιλογές σου να πληθαίνουν και να εντείνονται.

Η αμφιβολία για τις αποφάσεις και τις επιλογές μας, που συνοδεύεται από μια αίσθηση ότι δεν είμαστε αρκετά ικανοί, ονομάζεται αυτοαμφισβήτηση.

Η αυτοαμφισβήτηση είναι μια εκδήλωση έλλειψης αυτοπεποίθησης ή έκφραση αμφιβολίας από το ίδιο το άτομο για τις ικανότητές του να φέρει εις πέρας τα καθήκοντα που έχει αναλάβει. Το άτομο που αμφιβάλει για τον εαυτό του πανικοβάλλεται όταν τα πράγματα ξεφεύγουν από τον έλεγχό του ή όταν δεν έχουν την έκβαση που υπολόγιζε.

Φυσικά ένα μικρό ποσοστό αυτοαμφισβήτησης κάνει καλό, διότι περιλαμβάνει ένα είδος ενδοσκόπησης, η οποία με τη σειρά της βοηθάει στην περαιτέρω βελτίωση του ατόμου, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι μέχρι τότε το άτομο δεν ήταν αρκετά ικανό.

Ωστόσο η μόνιμη αίσθηση αβεβαιότητας και η εμμονή στην αυτοαμφισβήτηση επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή μας.

Τι προκαλεί την αυτοαμφισβήτηση; Πολλοί λόγοι μπορεί να κρύβονται πίσω από αυτή. Τους ομαδοποιήσαμε σε τέσσερις κατηγορίες και τους εξηγούμε παρακάτω:

#1. Εμπειρίες και λάθη από το παρελθόν

Οι εμπειρίες του παρελθόντος μπορεί να έχουν ισχυρό αντίκτυπο στον τρόπο που συμπεριφερόμαστε στο παρόν, ειδικά αν είναι ιδιαίτερα αρνητικές, όπως μια σχέση που έληξε με άσχημο τρόπο ή μια απόλυση χωρίς σαφή δικαιολογία.

Μια τέτοια εμπειρία μπορεί να θέσει υπό αμφισβήτηση τα πιστεύω σου, αλλάζοντας τελικά τον τρόπο που σκέφτεσαι και δρας. Όμως είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσεις τα εξής:

– Το παρελθόν σου δεν μπορεί να αλλάξει μένοντας κολλημένος σε αυτό.

– Το να έχεις για αναφορά σου εμπειρίες του παρελθόντος, χωρίς να μαθαίνεις από αυτές, ουσιαστικά σου στερεί τη δυνατότητα να έχεις ένα λαμπρό μέλλον!

#2. Η ανατροφή κατά την παιδική ηλικία

Η ανατροφή μας παίζει μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς μας.

Αν οι ίδιοι οι γονείς σου αμφισβητούσαν διαρκώς τις ικανότητές σου ή στο σχολείο σου οι μαθητές κρίνονταν μόνο από τους βαθμούς τους, τότε είναι απολύτως φυσιολογικό να έχει γίνει η αυτοαμφισβήτηση δεύτερη φύση σου, ήδη από την παιδική σου ηλικία.

Να τι χρειάζεται να σκεφτείς σε αυτή την περίπτωση:

– Πείσε τον εαυτό σου ότι είσαι πλέον ενήλικας και ότι πρόκειται για ΤΗ ΔΙΚΗ ΣΟΥ ΖΩΗ. Είσαι άξιος να πάρεις την καλύτερη δυνατή απόφαση για τον εαυτό σου. Δεν χρειάζεται να αναζητάς πλέον την επιδοκιμασία ή την έγκριση των γονιών σου ή των δασκάλων σου.

– Συνειδητοποίησε ότι η εκπαίδευσή σου και ό,τι έχεις μάθει ως τώρα στη ζωή σου σε έχουν κάνει καλύτερο άνθρωπο σε σχέση με 10 χρόνια πριν.

#3. Σύγκριση με τους άλλους

Δεν μας κάνει καμιά εντύπωση η σύγκριση του εαυτού μας με τους άλλους, διότι ζούμε σε έναν κόσμο πολύ ανταγωνιστικό.

Χωρίς δεύτερη σκέψη συγκρίνεις την απόδοσή σου στη δουλειά με την αντίστοιχη των συναδέλφων σου ή μπαίνεις στη διαδικασία να συγκριθείς με άλλους παρακολουθώντας τους στον υπερβολικό κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Δυστυχώς μπορεί να παρασυρθείς πολύ εύκολα και να αρχίσεις να ζηλεύεις τη ζωή των άλλων πιστεύοντας ότι δεν τα πας τόσο καλά όσο εκείνοι.

Μην ξεχνάς όμως ότι:

– Πρέπει να μάθεις να εκτιμάς τον εαυτό σου, όσο στερεότυπο κι αν ακούγεται αυτό. Επειδή είμαστε όλοι διαφορετικοί, ο καθένας ξεχωρίζει σε διαφορετικούς τομείς, όπως είναι λογικό. Δε θα ήταν παράλογο να κατακρίνεις ένα χρυσόψαρο γιατί δεν μπορεί να σκαρφαλώσει στο δέντρο ή επειδή δεν μπορεί να ζήσει στο έδαφος;

– Το να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους μπορεί να είναι ωφέλιμο μόνο όταν έτσι συνειδητοποιείς τις ελλείψεις σου και τους τομείς που υστερείς, ώστε μετά να βρεις τρόπους για να βελτιώσεις την προσωπικότητά σου και να γίνεις καλύτερος σε ό,τι κάνεις.

#4. Αντιμετώπιση νέων προκλήσεων

Όταν καλείσαι να κάνεις κάτι που δεν έχεις ξανακάνει είναι απολύτως φυσιολογικό να αναρωτηθείς αν μπορείς να ανταπεξέλθεις, αφού σου λείπει η ανάλογη εμπειρία. Η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα που νιώθεις σε μια τέτοια περίπτωση σε φέρνουν σε ακόμα πιο δυσάρεστη θέση.

Όταν έχεις να αντιμετωπίσεις μια νέα πρόκληση, έχε στο νου σου τα εξής:

– Αντί να σκέφτεσαι ότι δεν θα τα καταφέρεις, δέξου τη νέα πρόκληση σαν μια ευκαιρία για να μάθεις κάτι καινούριο. Σκέψου πόσα πράγματα που τώρα θεωρείς αυτονόητα δεν τα ήξερες πριν αναλάβεις προηγούμενες δουλειές ή πριν ξεκινήσεις μια νέα φάση στη ζωή σου. Να που τελικά τα κατάφερες μια χαρά!

– Υπενθύμιζε στον εαυτό σου ότι ακόμα κι αν κάνεις λάθη, δε χάθηκε ο κόσμος. Χάρη στα λάθη σου θα μάθεις πώς να γίνεις καλύτερος στην πορεία.

Αν αμφιβάλλεις έντονα για τον εαυτό σου και θέλεις να αλλάξει αυτό, δες εδώ

Πώς να αντιμετωπίσεις την αυτοαμφισβήτηση

Στη συνέχεια σου προτείνουμε τους τρεις βασικούς τρόπους με τους οποίους μπορείς να καταπολεμήσεις την αυτοαμφισβήτηση και να επανακτήσεις την αυτοπεποίθησή σου, ακόμα κι όταν έρχεσαι αντιμέτωπος με δύσκολες καταστάσεις.

#1 Προσπάθησε να συνεφέρεις τον εαυτό σου και να πεις «φτάνει!»

Αμέσως μόλις αντιληφθείς ότι έχεις αρχίσει να κάνεις αρνητικές σκέψεις, προσπάθησε να συγκεντρωθείς στο παρόν και να εστιάσεις σε όλα τα θετικά στοιχεία που θα σε βοηθήσουν να απαλλαγείς από αυτές.

Δοκίμασε να προετοιμάσεις κάποιες θετικές σκέψεις ή λέξεις για να τις ανακαλέσεις όταν σε καταβάλει ο αρνητισμός ή η αβεβαιότητα για τις δυνατότητές σου. Μια ιδέα είναι η λίστα με τα αντεπιχειρήματα. Αναφέρουμε εδώ μερικές προτάσεις:

– «Θα τα καταφέρω!»

– «Είναι μια ακόμα ευκαιρία για να μάθω κάτι καινούριο.»

– «Με το να σπαταλώ χρόνο αμφιβάλλοντας για τον εαυτό μου δεν βοηθάω την κατάσταση.»

– «Ο συνάδελφος τα καταφέρνει περίφημα, όμως κι εγώ τα πάω μια χαρά!».

#2 Κάνε ένα διάλειμμα αισιοδοξίας

Κάποιες φορές όσο περισσότερο παραμένεις εγκλωβισμένος σε μια κατάσταση ή σε ένα συναίσθημα, τόσο δυσκολότερο είναι να ξεφύγεις από αυτό.

Γι’ αυτό αξίζει να κάνεις πού και πού μια παύση για να ηρεμήσεις και να συγκεντρώσεις την προσοχή σου σε κάτι τελείως διαφορετικό. Με αυτόν τον τρόπο δίνεις την ευκαιρία στο μυαλό σου να καθαρίσει, ώστε να μπορέσεις μετά να δεις τα πράγματα με μια φρέσκια και αισιόδοξη ματιά.

#3 Μη διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια

Ενώ είναι σημαντικό να μπορεί ο καθένας να τα βγάζει πέρα μόνος του, ενίοτε η υποστήριξη από όσους μας νοιάζονται είναι ωφέλιμη, αν όχι απαραίτητη.

Μπορείς να ζητήσεις βοήθεια όχι μόνο από τον/την σύντροφό σου, μέλη της οικογένειάς σου, ή φίλους, αλλά και από τους δασκάλους σου ή τους προϊσταμένους σου.

Οι συμβουλές και η παρηγοριά των συνανθρώπων σου συμβάλλουν θετικά στη βελτίωση της αυτοπεποίθησής σου και σου δίνουν επιπλέον κίνητρο για να συνεχίσεις την προσπάθεια.

Ανακεφαλαιώνοντας:

Είναι συνηθισμένο και φυσιολογικό να αμφιβάλεις για τον εαυτό σου, αλλά πρέπει να καταλάβεις ότι παραμένοντας γαντζωμένος στην αμφιβολία σου και σε πανικό δε θα καταφέρεις τίποτα, παρά μόνο να χάσεις το χρόνο σου.

Προσπάθησε να βγεις από τον εφιάλτη της αυτοαμφισβήτησης το γρηγορότερο δυνατόν και να επενδύσεις το χρόνο σου βελτιώνοντας τον εαυτό σου. Μην τα παρατάς! Μπορείς να τα καταφέρεις!