Χρήμα και Ευτυχία: Έννοιες αντίθετες;

Το χρήμα είναι το κυριότερο μέσο συναλλαγής παγκοσμίως.

Υπάρχει για να κοστολογεί την αξία του εκάστοτε προϊόντος και για να καθορίζει τη διαδικασία της συναλλαγής. Δημιουργήθηκε για τη βελτίωση της οικονομίας και αντικατέστησε την ανταλλαγή των προϊόντων, οι οποίες εμφάνιζαν σοβαρές ελλείψεις.

Διαχρονικά, το χρήμα συμβόλισε τη δύναμη, την ευκολία για την απόκτηση αγαθών, την απομάκρυνση του έντονου άγχους για το αύριο. Είναι το μέσο που βοηθάει στη βελτίωση της ζωής, όπως και στην απόκτηση των αγαθών που συντηρούν τη ζωή. Την επιστημονική πρόοδο και τα διαπλανητικά ταξίδια, όπως τη βελτίωση της μόρφωσης, τις έχουν πραγματοποιήσει κράτη με ισχυρή οικονομική δύναμη. Η έλλειψη χρήματος στους περισσότερους ανθρώπους φέρνει την ανησυχία, τις διαπροσωπικές έριδες, τις αντιπαραθέσεις και το άγχος.

Από παλιά…

Το χρήμα πάντοτε απασχολούσε τους ανθρώπους. Διαχρονικά παρατηρείται ένα έντονο ενδιαφέρον για αυτό και τα συναισθήματα που γεννά στους ανθρώπους. Ο Κρέοντας στην Αντιγόνη το αναφέρει σαν «την πηγή όλων των κακών», ικανό να αλλοιώσει συνειδήσεις και να αλλάξει ακόμα και αποφάσεις της δικαιοσύνης.

Ο Απόστολος Παύλος χαρακτηρίζει τη φιλαργυρία επίσης ως «την πηγή όλων των κακών». Ο Σωκράτης περιφρονούσε τα πλούτη και δίδασκε τους νέους να ασχολούνται για τη σωτηρία της ψυχής τους. Ο σκληρός πλούσιος στο μυθιστόρημα του Τσαρλς Ντίκενς, μετά από ένα ισχυρό σοκ, αποφασίζει να γίνει ένας καλύτερος άνθρωπος και αντιλαμβάνεται πως δεν πρέπει να αγαπάς τα αντικείμενα αλλά τους ανθρώπους.

Το χρήμα συνδέθηκε συν τοις άλλοις, με την κοινωνική άνοδο και τη δύναμη. Η ελκτική του δύναμη και η γοητεία που δημιουργεί, το καθιστούν αντικείμενο έλξης για κάθε άνθρωπο, ακόμα και για μικρά παιδιά. Είναι το αντικείμενο του πόθου για τους περισσότερους ανθρώπους, οι οποίοι στην απόκτηση αυτού βλέπουν τα όνειρά τους για καλύτερη μόρφωση, ταξίδια και ζωή να υλοποιούνται.

Θες να δεις τα όνειρα σου στη ζωή να υλοποιούνται; Δες εδώ

Τα σημαντικά ερωτήματα για το χρήμα

Σε μία εποχή που η οικονομική κρίση σάρωσε και υποβίβασε τη ζωή τόσων ανθρώπων, πόσο κομψό είναι να αναρωτηθούμε αν το χρήμα φέρνει τελικά την ευτυχία;

Σε μία κοινωνία που οι άνθρωποι σκέφτονται διαρκώς αυτό, σε μία εποχή που θεωρείται αξία και μέσο για την κατάκτηση της καλύτερης ζωής, πόσο μπορεί αυτή η ερώτηση να μας ταρακουνήσει και να μας ωθήσει να σκεφτούμε το όλο θέμα τελείως διαφορετικά;

Καταρχάς, πρέπει να τονιστεί πως η ευτυχία του ανθρώπου έχει σίγουρα και μία βάση υλική την οποία και εκπροσωπεί το χρήμα.

Ο ψυχολόγος Αβραάμ Μάσλοου στην περίφημη Πυραμίδα των Αναγκών, τοποθετεί ως πρώτη ανάγκη την κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών (σπίτι, φαγητό, στέγαση). Είναι απαραίτητη η κάλυψη των βασικών βιοτικών αναγκών για την ευδαιμονία του ανθρώπου. Το χρήμα έτσι και αλλιώς, αποτελεί το βασικότερο λόγο ύπαρξης της εργασίας, είναι η αιτία για την οποία οι περισσότεροι άνθρωποι επιθυμούν και θέλουν να εργάζονται.

Πότε γίνεται πρόβλημα;

Το πρόβλημα ξεκινάει όταν το χρήμα αρχίζει να θεωρείται αυτοσκοπός στη ζωή μας, όταν η αξία του υπερεκτιμάται και θεωρείται ως το μοναδικό όχημα για την κατάκτηση της ευτυχίας.

Η υπερεκτίμηση του χρήματος είναι ικανή να σε απομακρύνει από τις πνευματικές αξίες της ζωής, από πολύτιμα συναισθήματα που δεν μπορείς να αγοράσεις, όπως την αγάπη, την οικογένεια, τη φιλία, τη χαρά. Μπορεί να μετατρέψει τον άνθρωπο σε ένα άκαρδο και αδίστακτο πλάσμα το οποίο να καταφεύγει στην απόκτησή του, με κάθε ηθικό κόστος. Σε αυτό βεβαίως, δεν ευθύνεται το χρήμα αυτό καθεαυτό, αλλά στην κακή χρήση του από το άτομο.

Το χρήμα είναι ικανό να σε απομακρύνει από τους ανθρώπους και την αληθινή συναναστροφή. Ένας άνθρωπος με χρήματα υποφέρει, διότι αμφιβάλλει πάντοτε για τις πραγματικές προθέσεις των ανθρώπων που τον πλησιάζουν, δε γνωρίζει αν θέλουν εκείνον ή τα χρήματά του.

Είναι ικανό να καλλιεργήσει, ακόμα και να διογκώσει κακές συνήθειες και πάθη. Η πλεονεξία, τα τυχερά παιχνίδια, οι ουσίες και το αλκοόλ διευκολύνονται στην πραγματοποίησή τους από εκείνον που έχει μεγαλύτερη οικονομική άνεση.

Το χρήμα μπορεί να θολώσει την ηθική πυξίδα του ανθρώπου, να τον καταστήσει αγριότερο και από θηρία, να τον οδηγήσει στη διάπραξη των πιο φριχτών εγκλημάτων.

Δεν είναι το χρήμα εκείνο που μας φέρνει την ευτυχία και το αίσθημα της πληρότητας στη ζωή. Ναι, είναι σημαντικό για την απόκτηση των βασικών αγαθών που συντηρούν τη ζωή, όμως δεν είναι σημαντικότερο από τις αληθινές και πανανθρώπινες αξίες. Υπάρχει για να είναι ένα μέσο και όχι ένας αυτοσκοπός.

Εμείς ορίζουμε πόσο τελικά αυτά τα μπλε, πράσινα και καφέ χαρτονομίσματα μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας, εμείς τα κάνουμε να είναι σημαντικά περισσότερο από όσο είναι.

Το χρήμα δε φέρνει την ευτυχία, απλώς βοηθάει στην ευκολότερη απόκτηση κάποιων πραγμάτων. Δεν πρέπει ούτε να το υποβιβάζεις, αλλά ούτε και να το εξιδανικεύεις.