Γιατί είναι απαραίτητοι οι ηθικοί κανόνες στο επιχειρείν;

Ένας από τους κυριότερους λόγους για τον οποίο οι ηθικοί κανόνες καθορίζουν τη δράση των ανθρώπων, είναι για να μετριάσουν τον εγωισμό και την ιδιοτέλειά τους.

Ένας τρόπος για να κατανοήσουμε την ιδιοτέλεια, είναι να αναλογιστούμε την τραγωδία της κοινοκτημοσύνης. Όταν η γη είναι κοινόχρηστη, είναι δηλαδή δυνατή η χρήση της απ’ όλους, και οι άνθρωποι κινούνται από ιδιοτέλεια, είναι λογικό να επιδιώκει κανείς να μεγιστοποιήσει τη χρήση της, καθώς είναι ένας δωρεάν πόρος.

Έτσι, ο καθένας θα βοσκήσει το κοπάδι του στη γη για να προωθήσει το ατομικό του συμφέρον. Ωστόσο, αν όλοι το κάνουν αυτό, τι θα συμβεί στη γη, τον κοινό πόρο; Η απάντηση είναι ότι το έδαφος θα καταστραφεί από διάβρωση, καθώς θα μείνει ανυπεράσπιστο στις επιδράσεις του ανέμου και της βροχής.

Επομένως, η «λογική» επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος θα οδηγήσει σε μια συλλογική καταστροφή. Το ίδιο ισχύει και για πολλές πτυχές του επιχειρείν: αν οι άνθρωποι αφεθούν στη δική τους συλλογιστική, τότε θα επιδιώξουν τους προσωπικούς τους σκοπούς εις βάρος των συλλογικών.

Οι ηθικοί κανόνες και ο ρόλος τους

Οι ηθικοί κανόνες και νόμοι, προκύπτουν προκειμένου να ελέγξουν την ιδιοτελή συμπεριφορά ατόμων και επιχειρήσεων που απειλούν τα συλλογικά συμφέροντα της κοινωνίας.

Ασφαλώς, τα ηθικά ζητήματα είναι περίπλοκα από τη φύση τους, καθώς υφίσταται το πρόβλημα επιμερισμού του κόστους και των ωφελειών μεταξύ διαφορετικών ενδιαφερομένων μερών. Το θέμα είναι να προσπαθεί να δρα κανείς σαν άτομο με καλή θέληση και να ακολουθεί ηθικούς κανόνες που παράγουν το μέγιστο καλό. 

Οι ηθικοί κώδικες επιδιώκουν να αυξήσουν την αξία που παράγεται όταν οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Υπάρχουν για να προστατεύουν τους ανθρώπους.

Χωρίς αυτούς, οι έριδες και οι διαμάχες θα επικρατούσαν και όλοι θα έβγαιναν ζημιωμένοι. Οι ηθικοί κανόνες, άλλωστε, απαλλάσσουν το άτομο από τη δυσκολία να αποφασίσει τί είναι σωστό και τί λάθος. Επίσης, μειώνουν τα κόστη συναλλαγών, δηλαδή τα κόστη παρακολούθησης, διαπραγμάτευσης και επιβολής των συμφωνιών μεταξύ των ανθρώπων.

Η εμπορική πίστη, η εμπιστοσύνη, δηλαδή μεταξύ των αντισυμβαλλομένων, καθιστά δυνατή τη λειτουργία της επιχειρηματικότητας. Σκεφτείτε αν έπρεπε να συνεταιριστείτε με έναν τελείως άγνωστο. Θα τον εμπιστευόσασταν; Θα μπορούσατε να προβλέψετε σε μία σύμβαση όλα τα ενδεχόμενα που κάτι θα πήγαινε στραβά; Ασφαλώς και όχι, και για το λόγο αυτό, μάλλον δε θα επιχειρούσατε μαζί.

Η συμπεριφορά που ακολουθεί αποδεκτούς ηθικούς κανόνες, γεννά τη φήμη και την υπόληψη ενός ατόμου ή μιας επιχείρησης και κατά συνέπεια μειώνει τα κόστη συναλλαγών.

Αν μια επιχείρηση είναι γνωστή για την κακομεταχείριση των υπαλλήλων της, πώς θα αντιδράσουν οι άνθρωποι απέναντί της; Πιθανότατα με καχυποψία και εχθρότητα. Αντιθέτως, αν μια επιχείρηση έχει δημιουργήσει όνομα για την ηθική της στάση και τη νομιμοφροσύνη της, όλοι θα είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν μαζί της.

Συνοψίζοντας, η ηθική δράση προάγει το καλό των κοινωνιών και την ευημερία των μελών τους μεμονωμένα. Περισσότερος πλούτος παράγεται εκεί που οι άνθρωποι δρουν ηθικά και τα άτομα είναι πιο ευτυχισμένα όταν δρουν σύμφωνα με τη συνείδησή τους.