Πως υπολογίζεται πραγματικά το κόστος μιας επιχειρηματικής απόφασης;

Κάθε απόφαση που λαμβάνεις για την επιχείρησή σου, δεν έχει μόνο χρηματικό κόστος, παρόλο που αυτό είναι το πιο φανερό.

Όταν λαμβάνουν αποφάσεις πολλοί επιχειρηματίες τείνουν να εστιάζουν την προσοχή τους στα κόστη που θα προκληθούν από μια συγκεκριμένη απόφαση, τι λεφτά, δηλαδή, θα κληθούν να πληρώσουν. Ωστόσο, το χρηματικό κόστος δεν είναι η μοναδική μορφή κόστους που υπάρχει όταν λαμβάνεται μια απόφαση. Δεσμεύονται επίσης προσπάθεια, ενέργεια και χρόνος για την επιτυχία της απόφασης. Αυτή η θυσία συνιστά το κόστος ευκαιρίας.

Γενικά, το κόστος ευκαιρίας αντανακλά το χαμένο όφελος που θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί από τη βέλτιστη εναλλακτική χρήση ενός πόρου. Για παράδειγμα, η απόκτηση ενός τίτλου επαγγελματικής κατάρτισης δεν απαιτεί μόνο τη θυσία ενός χρηματικού ποσού για τα δίδακτρα, αλλά επίσης τη θυσία ενός περιορισμένου πόρου, του χρόνου του επιχειρηματία. Το διαφυγόν εισόδημα είναι μέρος του κόστους της επαγγελματικής κατάρτισης και είναι το χαμένο όφελος που θα μπορούσε να είχε πραγματοποιηθεί από την εναλλακτική χρήση του χρόνου του επιχειρηματία.

Βέβαια, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει όλες τις πιθανές ευκαιρίες ανά πάσα χρονική στιγμή. Για το λόγο αυτό, ορισμένα κόστη ευκαιρίας είναι αναπόφευκτο να αγνοηθούν.

Παρ’ όλα αυτά, οι επιχειρηματίες λανθασμένα τείνουν να αγνοούν ή να υποτιμούν το κόστος ευκαιρίας, όταν καλούνται να λάβουν αποφάσεις, γεγονός, που τελικά μειώνει την αξία της επιχείρησής τους.

Τι ισχύει με τις επενδύσεις που έγιναν στο παρελθόν;

Πολλές επιχειρήσεις έχουν πραγματοποιήσει στο παρελθόν πληρωμές για την απόκτηση πόρων που είναι τώρα στη διάθεσή τους. Αυτοί οι πόροι μπορεί να αφορούν εξοπλισμό, κτήρια, αγορασμένη τεχνολογία και γνώση.

Ωστόσο, πόσο σχετικά είναι τα κόστη αυτών των πόρων στην τρέχουσα λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων; Με άλλα λόγια, θα πρέπει οι παρελθούσες πληρωμές για αυτούς τους πόρους να συνιστούν μέρος του κόστους – και, κατά συνέπεια, της τιμολόγησης – των προϊόντων και υπηρεσιών που προτίθεται να προσφέρει η επιχείρηση σήμερα;

Η σωστή απάντηση είναι όχι, οι παρελθούσες πληρωμές για πόρους είναι γεγονότα κόστη, δεν μπορούν να “ξεγίνουν”. Όπως και με κάθε άλλο πόρο, μόνο το κόστος ευκαιρίας αυτών των ήδη αποκτηθέντων πόρων θα πρέπει να λογίζεται ως μέρος του κόστους της μελλοντικής προσφοράς προϊόντων και υπηρεσιών. Αν αυτοί οι πόροι δεν έχουν εναλλακτική χρήση ή αξία (δηλαδή δεν μπορούν ούτε καν να πωληθούν σε τρίτους), το πόσα χρήματα δαπανήθηκαν για την απόκτησή τους είναι αδιάφορο, το κόστος ευκαιρίας τους είναι μηδενικό.

Η διαπίστωση αυτή οδηγεί σε ένα σύνηθες πρόβλημα συμπεριφοράς. Οι επιχειρηματίες πολλές φορές έχουν την τάση να συνεκτιμούν τα γεγονότα κόστη όταν λαμβάνουν αποφάσεις, παρότι αυτά συνέβησαν στο παρελθόν και δεν μπορούν να μεταβληθούν από κάποια παρούσα ή μέλλουσα απόφαση. Αυτό που συνήθως κρύβεται από πίσω είναι ότι οι επιχειρηματίες είναι απρόθυμοι να δεχθούν ότι έχουν σπαταληθεί χρήματα για μη παραγωγικούς πόρους. Ωστόσο, η μη αποδοχή δεν αλλάζει τα πράγματα.

Το μόνο βέβαιο είναι πως όταν θες να υπολογίσεις το κόστος που θα έχει η επιχειρηματική σου απόφαση, πέραν από το χρηματικό κόστος, πρέπει να συνυπολογίσεις τον χρόνο και την ενέργεια που θα πρέπει να αφιερώσεις σε αυτό, πόρους που διαφορετικά θα διοχέτευες σε άλλα project.